نبرد سرد چین با امریکا در مسیر ابریشم آبی

به نقل ازصدانیوز ،شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، طی دیدار با حسن البلکیا، سلطان برونئی، به او اطمینان داد که چین همواره از توسعه برونئی حمایت می‌کند و گفت که «چین برونئی را به عنوان شریک مهم همکاری برای ایجاد جاده ابریشم دریایی می‌داند و مایل است پیشنهاد یک کمربند- یک جاده را با راهبرد متنوع اقتصادی برونئی به نام دورنمای سال ۲۰۱۵ پیوند دهد تا همکاری دو کشور براساس منافع متقابل گسترش یابد.»
این نخستین سفر پینگ بعد از شرکت او در اجلاس سازمان همکاری‌های اقتصادی آسیا-پاسیفیک، اپک (APEC) است که در کشور پاپوآ گینه نو برگزار شد و بعد آن اجلاس مستقیم وارد برونئی و پس از آن هم عازم فیلیپین می‌شود. همین جملات به خوبی قصد و نیت جین پینگ را از رفتن به برونئی روشن می‌کند و مقاله‌ای که از سوی او در برخی از روزنامه‌های فیلیپینی منتشر شد هم نشان می‌دهد که سفرش به فیلیپین چیز دیگری نیست جز توسعه همکاری‌های اقتصادی برای تقویت زیرساخت‌های جاده ابریشم در دریا.
شاید سفر به کشور کوچکی مثل برونئی در شرایط معمول چندان مهم به نظر نمی‌رسد، اما این سفر بعد از اجلاس اپک و حوادث مورد انتظار در آن معنا و مفهوم خاصی پیدا کرده و باید گفت که مقاله جین‌پینگ در روزنامه‌های فیلیپینی هم سعی در انتقال این معنا و مفهوم داشت. در واقع، اجلاس سران اپک امسال در اوج جنگ تجاری امریکا با چین و به عبارتی، جنگ سرد نوین بین این دو کشور برگزار شد. هرچند که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا، به این اجلاس نرفته بود، اما معاون او، مایک پنس، به اجلاس رفت تا در سخنرانی خود برای حمله به چین سنگ تمام بگذارد. او از طرفی چین را به تشدید جنگ تعرفه تهدید کرد و گفت که امریکا حاضر به افزایش دو برابر تعرفه‌ها است و از طرف دیگر، اصل جاده ابریشم آبی را مورد حمله قرار داد و بیشتر سعی کرد تا کشور‌های مسیر این جاده را از سرمایه‌گذاری‌های چین بترساند. او به همین منظور به چین تهمت زد که با بدهکار ساختن عمدی کشور‌های کوچک سعی در گسترش نفوذ خود در اقیانوس آرام دارد و خطاب به اعضای اپک گفت: «زیر بار بدهی کشور‌های بیگانه که حق حاکمیت شما را به مخاطره می‌اندازند نروید و از منافع خود حراست کرده و استقلال خود را حفظ کنید.»‌روشن است که این خط از بیگانه‌هراسی سیاست امریکا برای دور کردن کشور‌های حوزه اقیانوس آرام به خصوص حواشی دریای جنوبی چین از چین است، اما سفر جین‌پینگ به برونئی و بعد فیلیپین می‌تواند شکست این سیاست را به نمایش بگذارد.
بنابراین، رفتن جین‌پینگ به برونئی و فیلیپین علاوه بر تقویت روابط چین با این دو کشور، مانور قدرتی است که او در شرایط جنگ سرد با امریکا در مقابل این کشور انجام می‌دهد تا نشان بدهد نه تنها جنگ تعرفه‌ای امریکا تأثیری بر قدرت اقتصادی چین نگذاشته بلکه این کشور با توان بیشتر در جهت تقویت روابط سیاسی- اقتصادی با کشور‌های حوزه جنوبی اقیانوس آرام و حاشیه دریای جنوبی چین حرکت می‌کند. جن زه گوانگ، معاون وزیر خارجه چین، با تشبیه این توسعه اقتصادی به «کیک همکاری» تأکید کرده که کشورش قصد «دست زدن به سهم کیک هیچ کشوری» را ندارد بلکه تنها می‌خواهد کیک همکاری را «هر چه بزرگ‌تر» کند. به این جهت بود که جین‌پینگ از ابتدای سفر برنامه امضای اسناد همکاری‌های مختلف در زمینه‌های تجارت، اقتصاد، فرهنگ و به خصوص کمربند و جاده دریایی بین چین و پاپوا گینه نو، برونئی و فیلیپین را در دستور کار قرار داده بود و در هر مرحله از سفر خود این برنامه را اجرا کرده است. هرچند که سخنرانی تند و بی‌ملاحظه پنس فضای نشست اپک را ملتهب کرد و در عمل باعث شد این اجلاس نتواند به جمع‌بندی نهایی برسد و بدون صدور بیانیه مشترک پایان یافت، اما باید گفت که جین‌پینگ توانست به هدف خود از تقویت روابط با این سه کشور برسد. این به معنای عقب راندن امریکا در عرصه رقابت با این کشور در حوزه جنوبی اقیانوس آرام و دریای جنوبی چین است؛ اتفاقی که برای موفقیت چین در تحقق جاده ابریشم دریایی اهمیت خاصی دارد. لازم به ذکر است که امریکا از زمان دولت اوباما تاکنون سعی می‌کند روابط خود را با کشور‌های این حوزه توسعه دهد تا بتواند آن‌ها را به انحای مختلف در مقابل چین و جاده ابریشم دریایی آن قرار بدهد. احیای روابط با ویتنام یا دخالت امریکا در ممانعت از ساختن پایگاه نظامی چین در کامبوج از موارد روشن این سیاست است که امریکا با گشت‌زنی ناو‌های خود تحرک نظامی را به این سیاست افزوده است. چین در مقابل این سیاست تهاجمی امریکا توسعه اقتصادی با کشور‌های منطقه را در دستور کار قرار داده و تا حالا توانسته پیوند‌های اقتصادی خود را با این کشور‌ها تا آنجا پیش ببرد که امریکا را در منطقه به عقب براند. به این ترتیب، چین از قدرت اقتصادی خود برای تقویت روابط با کشور‌های این حوزه استفاده می‌کند تا به این وسیله از پیشرفت جاده ابریشم دریایی خود مطمئن باشد؛ جاده‌ای که امریکا نمی‌تواند در آن جولان بدهد.