در شش‌ماهه نخست سال ۱۳۹۹ رشد گروه کشاورزی مثبت ۱٫۷ درصد، گروه صنایع و معادن منفی ۰٫۷ درصد و گروه خدمات منفی ۳٫۵ درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل بوده است. همچنین در تابستان ۹۹ رشد محصول ناخالص داخلی (رشد اقتصادی) با نفت به ۰٫۲ درصد و بدون نفت به منفی ۰٫۲ درصد رسیده است.
به گزارش نباء خبر،برآوردهای جدید نشان میدهد رشد بخش نفتی اقتصاد ایران بعد از مدت ها وارد مدار مثبت شده و همچنین با موفقیت در سیاست جایگزینی واردات،تولیدکنندگان توانسته اند رشد بخش غیرنفتی اقتصاد را هم مثبت کنند.به گزارش«اسکناس»،این نکته قابل ذکر است که وابستگی بیش از حد اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی باعث بروز شوک های ویرانگر شده و بدیهی است که باید بخش غیرنفتی تقویت شود تا با هر تکانه سیاسی،کشور دچار بحران نشود.
طبق تحلیل رئیس مرکز آمار ایران، عوامل اثرگذار در تابع تولید و رشد اقتصادی متنوع هستند. این عوامل شامل نیروی کار، موجودی سرمایه، انرژی، بهره‌وری عوامل تولید، سرمایه انسانی، مشارکت نیروی کار، ساعات کار نیروی کار و… هستند. سایر عوامل خارج از تابع تولید نیز شامل محیط کسب و کار و عوامل مؤثر بر آن است که بر تولید و رشد اقتصادی اثرگذارند.
از مشخصه‌های برجسته اقتصاد ایران وابستگی زیاد رشد اقتصادی به موجودی سرمایه و سهم اندک سایر عوامل تولید از جمله نیروی کار در رشد اقتصادی علیرغم مازاد عرضه نیروی کار است.طبق گزارش سال ۲۰۱۸ سازمان بهره‌وری آسیایی در بازه زمانی سال‌های ۲۰۱۶-۱۹۷۰ به‌طور متوسط حدود ۸۶ درصد رشد اقتصاد ایران از محل موجودی سرمایه و تغییرات آن (سرمایه‌گذاری) و ۱۸ درصد از محل نیروی کار تأمین شده است. به‌عبارت دیگر نیروی کار فقط به اندازه ۱۸ درصد در رشد اقتصادی نقش داشته است و به همین اندازه هم می‌توان انتظار برقراری ارتباط بین رشد اقتصادی و نرخ بیکاری را داشت. نرخ رشد اقتصادی بیش از هر متغیر دیگر، با سرمایه‌گذاری و بخصوص سرمایه‌گذاری در ماشین آلات و تجهیزات حرکت‌های هم جهتی دارد. سرمایه‌گذاری در ماشین‌آلات، اثر مستقیم (هم کوتاه‌مدت و هم بلند‌مدت) بر رشد اقتصادی در کشور داشته است و رابطه علیت از طرف تشکیل سرمایه در ماشین‌آلات به سمت رشد اقتصادی بوده است و هم در سطح و هم در تغییرات، هم‌جهت با هم حرکت می‌کنند لازم به ذکر است سهم زیادی از ماشین‌آلات و تجهیزات مورد استفاده در صنایع مختلف در کشور از محل واردات تأمین می‌شود و اثرات تغییر نرخ ارز و روابط خارجی تأثیر زیادی را بر رشد اقتصادی کشور می‌گذارد.در اقتصاد ایران در دهه‌های اخیر با توجه به نرخ تورم بالا، سرمایه‌گذاری در تجهیزات منافع زیادی را نصیب بنگاه‌های اقتصادی کرده است و بنابراین بنگاه‌های اقتصادی بخشی از تمرکز خود را بر روی جذب سرمایه گذاشته‌اند.وابستگی زیاد رشد اقتصادی به موجودی سرمایه و سرمایه‌گذاری و نقش کمرنگ منابع غیرنفتی در تجهیز سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران موجب وابستگی زیاد رشد اقتصادی به درآمدهای نفتی شده است. آمار و ارقام بیانگر این است که نوسانات در درآمدهای نفتی به سرعت منجر به نوسانات در سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی می‌شود.
بخش نفت بخش سرمایه‌بر بوده و سهم نیروی کار در آن بسیار پایین است و با کاهش یا افزایش صادرات و فروش نفت خام و گاز طبیعی، تغییر محسوسی در نیروی کار ایجاد نمی‌شود. طبق اطلاعات طرح نیروی کار مرکز آمار ایران بخش معدن که بخش استخراج نفت و گاز طبیعی را نیز شامل می‌شود در سال ۱۳۹۸ کمتر از یک درصد شاغلین کشور را به خود اختصاص داده است در صورتی که از رشد اقتصادی منفی ۷ درصدی سال ۱۳۹۸، سهم بخش استخراج نفت و گاز طبیعی ۵/۶ واحد بوده و سهم سایر بخش‌های اقتصاد کشور فقط نیم واحد بوده است.
رشد اقتصادی در بخش نفت مثبت شد
یک مقام مسئول در بانک مرکزی با بیان اینکه رشد اقتصادی در بخش نفت مثبت شده و به زودی آمار آن اعلام خواهد شد، گفت: در بخش رشد صنعتی نیز علیرغم تنگناهای ارزی، رشد برخی از بخش‌ها دو رقمی است.به گزارش مهر، رئیس کل بانک مرکزی از مثبت شدن دوباره رشد نفتی اقتصاد ایران خبر داده و اعلام کرده که رشد اقتصادی از ماه جاری مثبت خواهد شد. به گفته عبدالناصر همتی، روند رو به رشد در اقتصاد ایران آغاز شده و کارگاه‌های صنعتی و مجموعه‌های تولیدی راه خود را پیدا کرده‌اند. این سخنان او به این معنا است که برای اولین بار بعد از سال ۹۷، تولید فصلی بخش نفت و گاز کشور بیشتر شده است و به تبع آن، قطعاً درآمدهای نفتی کشور نیز بیشتر خواهد شد.یک مقام مسئول در بانک مرکزی با بیان اینکه به رغم تنگنای ارزی، نرخ رشد برخی بخش‌ها قابل توجه و دو رقمی است، گفت: این امر نشانگر آن است که علیرغم کاهش درآمدهای ارزی کشور، سیاست جایگزینی واردات به خوبی اجرایی شده و بسیاری از تولیدکنندگان داخلی توانسته‌اند به دلیل جلوگیری از واردات کالاهای مشابه، تولیدات خود را جایگزین واردات کنند.وی که خواست نامش در گزارش ذکر نشود، افزود: بالا رفتن تولید در بخش نفت و گاز از یک سو و بالا رفتن میزان تولید بخش‌های مختلف اقتصادی از جمله صنعت و معدن از سوی دیگر، هر کدام اثر متفاوتی را بر رشد اقتصاد ایران به جا می‌گذارند؛ این در حالی است که طی مدتی که اثر نرخ ارز و کاهش منابع ارزی اتفاق افتاده، در بخش‌هایی از اقتصاد ایران کار به خوبی پیش رفته که نمونه آن برخی تولیدات منتخب صنعتی و معدنی از جمله فلزات و لوازم خانگی است که رشد خوبی را تجربه کرده‌اند؛ پس رشد بخش صنعت بر کل رشد اقتصادی که به زودی جزئیات آن اعلام می‌شود، اثر مثبتی خواهد داشت.به گفته این مقام مسئول، در برخی بخش‌های اثرگذار بر رشد اقتصادی و به خصوص در حوزه تولیدات صنعتی، رشد دو رقمی را تجربه خواهیم کرد که این خود بر عدد رشد اقتصادی بدون نفت تأثیرگذار خواهد بود و نشانگر افزایش عمق تولید داخلی است؛ ضمن اینکه رشد اقتصادی کل از حالت منفی حالت خارج می‌شود.وی اظهار داشت: افت تولید نفت طی امسال و سال گذشته کاملاً مشهود است، اما بر اساس عملکردها، از این به بعد انتظار افت تولید نفت را نداریم و تولیدات نفت به یک ثبات رسیده است که دیگر اثر منفی در کل رشد اقتصادی به جا نخواهد گذاشت؛ ضمن اینکه در بخش غیرنفتی نیز سیاست جایگزینی واردات ما را به رشد مثبت مناسبی خواهد رساند؛ اما در مجموع، کل رشد اقتصادی کشور مثبت خواهد شد و عدد آن البته کوچک و کمی بالای صفر است.براساس این گزارش، مرکز آمار ایران نیز به تازگی اعلام کرده که در شش‌ماهه نخست سال ۱۳۹۹ رشد گروه کشاورزی مثبت ۱٫۷ درصد، گروه صنایع و معادن منفی ۰٫۷ درصد و گروه خدمات منفی ۳٫۵ درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل بوده است. همچنین در تابستان ۹۹ رشد محصول ناخالص داخلی (رشد اقتصادی) با نفت به ۰٫۲ درصد و بدون نفت به منفی ۰٫۲ درصد رسیده است.
