ویروس Covid-19 اولین بحران بزرگی که جهان با آن روبه‌رو شده نیست و آخرین نیز نخواهد بود. عوامل مطرح شده در تمامی بحران‌ها صادق است و هرچه شرکت‌ها آماده‌تر، با تجربه‌تر و دارای انعطاف‌پذیری بیشتری باشند، نه تنها می‌توانند بقای خود را تضمین کنند بلکه از شرایط ایجاد شده کسب فرصت کند.
به گ اپیدمی کووید۱۹ در ماه‌های اخیر دنیا را با بحرانی بی سابقه مواجه کرده است. این ویروس تنها در مدت زمان کوتاهی منجر به بیماری میلیون‌ها نفر در سراسر جهان شده و هزاران بیمار را به کام مرگ کشانده است. شیوع این بیماری اثرات جبران‌ناپذیری را برای اقتصادها، بازارهای مالی و کسب‌وکارها به خصوص بنگاه‌های کوچک و متوسط به همراه داشته است. این بنگاه‌ها از طریق شاخص‌های مختلفی مانند تعداد کارمندان و حجم تراکنش‌های مالی شناسایی می‌شوند.
به طور معمول به سازمان‌هایی با تعداد کارمندان زیر ۲۵۰ نفر، کسب و کارهای کوچک و متوسط اطلاق می‌شود که پایه‌های اصلی اقتصاد هر کشور را تشکیل می‌دهند. این شرکت‌ها به طور معمول آمادگی مواجهه با وقایع غیرقابل پیش‌بینی در حد اتفاقات و آشفتگی‌های روزانه و کوتاه‌مدت را دارند، اما در شرایط بحران‌های نادر با مشکلات بسیاری مواجه هستند. در شرایط پاندمی اخیر سیاست مشترک به کار گرفته شده جهت کنترل ویروس، تعطیلی موقت کسبوکارهای غیرضروری بوده است که این امر این بنگاه‌ها را با مشکلات بسیاری مواجه کرده و منجر به تعطیلی برخی از آنها شده است. البته کسبوکارهای ضروری نیز از این وقایع بی‌گزند نمانده‌اند؛ این شرکت‌ها برای بقا، وابستگی شدیدی به مشتریان، تامین‌کنندگان، عرضه‌کنندگان و کارمندان خود دارند و هرگونه تاخیر در هر قسمت می‌تواند بخش‌های دیگر را تحت تاثیر قرار دهد. البته برخی دولت‌ها با پرداخت مبالغی از نیروهای تعدیل شده و صاحبان این شرکت‌ها حمایت کرده‌اند.
بنگاه‌های کوچک و متوسط بر اساس اندازه خود تحت تاثیر تغییرات محیطی قرار می‌گیرند. هرچه شرکت کوچک‌تر باشد، منابع کمتری را تحت کنترل دارد و این امر موجب آسیب‌پذیری بیشتر این بنگاه‌ها در مواجهه با رویداد‌های مختلف می‌شود. برای مثال، در شرکت‌های کوچک استعفای یک کارمند کلیدی، کاهش تقاضای بازار به دلیل ورود یک رقیب جدید، رکود اقتصادی و یا وقوع یک بحران جهانی مانند بحران کنونی اثرات جبران‌ناپذیری بر این بنگاه‌ها خواهد داشت. به علاوه، احتمال شکست شرکت‌های تازه تاسیس شده نسبت به شرکت‌های قدیمی‌تر در این شرایط بیشتر است. علی‌رغم مسائل ذکر شده، کسب و کارهای کوچک و متوسط ویژگی‌های بخصوص دیگری نیز دارند که در زمان بحران می‌توانند کمک‌‌کننده باشند. برای مثال، به دلیل اندازه کوچک و کارمندان اندک، از انعطاف‌پذیری بیشتری در برابر فرصت‌ها و تهدیدهای محیطی برخوردار هستند. همچنین، هرچه سازمان کوچک‌تر باشد، تصمیم‌گیرندگان به مشتریان نزدیک تر بوده و اطلاعات ارزشمندتری از بازار به دست می‌آورند که این اطلاعات برای مقابله با بحران بسیار مفید است.
بنگاه‌های کوچک و متوسط در شرایط بحران کرونا
تمایل به پذیرش عدم‌اطمینان و ریسک‌پذیری از ویژگی‌های اصلی کارآفرینی و کارآفرینان است. بنابراین، مطالعه عملکرد کارآفرینان و اینکه ایشان چگونه شرایط موجود را درک و مدیریت کرده و چشم‌انداز خود از آینده را با شرایط محیطی غیرقابل پیش‌بینی و نامطمئن تطبیق می‌دهند، می‌تواند ما را در دانستن رمز موفقیت برخی از این بنگاه‌های کارآفرینانه یاری نماید. از نگاه کارآفرینانه، تعامل بین زمان و جریان اطلاعاتی و یا فقدان موارد وابسته با آنها تصمیمات کارآفرینانه را تحت تاثیر قرار می‌دهند. در شرایط بحران دریافت اطلاعات کامل به دلیل هزینه بالا یا زمان محدود، دشوار است و این اطلاعات به طور نامتوازن در محیط توزیع شده‌اند. همچنین عامل زمان نیز به نسبت اطلاعات ارزشمند است. برای مثال، هرچه تصمیم‌گیری اضطراری‌تر باشد کارآفرین را از داشتن فرصت کافی برای جمع‌آوری اطلاعات لازم باز می‌دارد. در شرایط بحران کنونی، بنگاه‌های کوچک و متوسط با فقدان اطلاعات و کمبود زمان به طور همزمان مواجه بوده که هر دو غیرقابل کنترل هستند. با همه گیری ویروس covid-19 بنگاه‌ها با عدم اطمینانی مواجه شدند که هیچگونه آمادگی و زمان و منابع کافی برای مقابله با آن را در دسترس نداشتند. به علاوه، شبکه‌های اجتماعی و بنگاه‌های پشتیبان مانند وام‌دهندگان و تامین‌کنندگان، خود با مشکلات بزرگ‌تری مواجه شده و قادر نبودند مانند گذشته از این بنگاه‌ها حمایت کنند.
در مورد بنگاه‌های کوچک و متوسط بین‌المللی شرایط پیچیده‌تر است؛ زیرا، تصمیم‌گیری‌ها تحت تاثیر دو محیط متفاوت (کشور مبدا و کشور میزبان) انجام می‌شود. حتی در رابطه با اتحادیه اروپا که قوانین و الزامات سازمانی یکنواخت است، فرهنگ محلی و رفتار متفاوت مصرف‌کننده و جنبه‌های حساس بازارها، نحوه تصمیم‌گیری را تحت تاثیر قرار می‌دهند. بنگاه‌های کوچک و متوسط بین‌المللی و حتی بنگاه‌های بزرگ‌تر باید نسبت به بازارهای محلی مختلف حساس بوده و عملکرد خود را سازگار نمایند که این امر به افزایش پیچیدگی منجر شده و شرکت را با درجه بیشتری ازعدم اطمینان نسبت به شرکت‌هایی که در کشور خود فعالیت می‌کنند، مواجه می‌کند. اگرچه، شرکت‌ها از محیط کشور میزبان و رقبا، چگونگی کاهش ریسک و عدم‌اطمینان مربوط به نامتوازن بودن اطلاعات را می‌آموزند. همانطور که قبلا اشاره شد استارتاپ‌های نوآورانه در این شرایط طبیعتا با ریسک و عدم‌اطمینان بیشتری مواجه هستند.
همه‌گیری ویروس Covid-19 افراد، شرکت‌ها و کشورها را غافلگیر کرد. آمادگی و پیش‌بینی لازم جهت مقابله با آن وجود نداشت. سیستم درمانی و کادر درمان کشورها در خط مقدم مقابله با این ویروس قرار داشته و فشار زیادی را متحمل شده‌اند؛ اما، تنها سیستم درمان تحت تاثیر قرار نگرفته و تمامی سازمان‌ها اعم از دولتی و خصوصی با این بحران درگیر شده‌اند. در این شرایط، بنگاه‌های کوچک و متوسط با مشکلات زیادی مواجه شده و بعضی از آنها منحل شده‌اند. شرکت‌هایی که تجربه و آمادگی بیشتری داشتند، توانستند به بقاء ادامه داده و در برخی موارد از آشفتگی به وجود آمده استفاده کرده و ایجاد فرصت کند. عوامل مختلفی مانند اندازه سازمان، پذیرفتن عدم قطعیت، تجربه و رقبا در موفقیت سازمان‌ها نقش داشته که به تفصیل به هرکدام پرداخته شد. در پایان، هر بحرانی در ابعاد مختلف موجب بروز آشفتگی می‌شود و ویروس Covid-19 اولین بحران بزرگی که جهان با آن روبه‌رو شده نیست و آخرین نیز نخواهد بود. عوامل مطرح شده در تمامی بحران‌ها صادق است و هرچه شرکت‌ها آماده‌تر، با تجربه‌تر و دارای انعطاف‌پذیری بیشتری باشند، نه تنها می‌توانند بقای خود را تضمین کنند بلکه از شرایط ایجاد شده کسب فرصت کند.
