روز گذشته اویل پرایس از تغییر فرمول قیمتگذاری نفت ایران خبر داد. بر اساس این گزارش «قرار است از ابتدای سال آتی میلادی شرکت ملی نفت ایران از شاخص نفت برنت به جای شاخص ICE Bwave برای قیمتگذاری نفت خامی که به بازارهای اروپا و مدیترانه میفروشد، استفاده کند.»
به گزارش نبأخبر، با استناد به گفتههای محسن قمصری، مدیراسبق امور بینالملل و عضو هیاتمدیره شرکت ملی نفت ایران تغییر فرمول قیمتگذاری برای نفت کشور، موضوع جدیدی نیست و پیشتر نیز بنا به شرایط و تفکر مدیران شرکت ملی نفت رخ داده بود. به نظر قمصری این تغییر فرمول قیمتگذاری میتواند در جهت بازاریابی و ایجاد انگیزه برای مشتریان اروپا و مدیترانه باشد. البته در شرایطی که هر گونه خرید نفت از ایران میتواند تحریمهای ثانویه برای کشورهای خریدار را به دنبال داشته باشد، این تغییر فرمول شاید گامی در جهت بازگشت نفت کشور به بازارها باشد. نکتهای که هنوز در هالهای از ابهام قرار دارد. از سوی دیگر تازهترین گزارش اوپک از میزان تولید نفت کشورهای عضو نشان میدهد که تولید نفت کشور در سه ماهه سوم سال جاری میلادی حدود 264 هزار بشکه بیشتر از تولید روزانه نفت در سه ماهه اول سال جاری بوده است. اگرچه که هنوز برای ورود نفت کشور به بازار جهانی زود است، چرا که بستگی به نتیجه مذاکرات دارد.
تغییر فرمول قیمتگذاری نفت
اویل پرایس در گزارش روز گذشته خود نوشت که «شرکت ملی نفت ایران از اول ژانویه سال آینده میلادی شاخص قیمتگذاری نفت خام خود را برای اروپا و مدیترانه تغییر میدهد. این اقدام حاکی از قصد ایران برای ازسرگیری صادرات به اروپاست. موسسه آرگوس مدیا اعلام کرد شرکت ملی نفت ایران از اول ژانویه 2022 از شاخص نفت برنت به جای شاخص ICE Bwave برای قیمتگذاری نفت خام خود استفاده خواهد کرد.» در این راستا مدیراسبق امور بینالملل و عضو هیاتمدیره شرکت ملی نفت ایران خاطرنشان کرد که «تغییر شاخص سابقه داشته و در دورههای پیشین نیز بنا به به ضرورت قوانین بوده و برخی اوقات از برنت به Bwave و برعکس نیز تغییر کرده است. این امر مساله خاصی نیست و بیانگر این است که کارشناسان شرکت ملی نفت به این نتیجه رسیدند که این تغییر را انجام بدهند.» او در بخش دیگری از سخنان خود به بررسی این دو شاخص قیمتی پرداخت و گفت: «این دو شاخص تغییر چندانی با یکدیگر ندارند. یعنی با تغییر فرمولگذاری نمیتوان ادعا کرد که درآمدهای نفتی کشور نیز تغییر میکند. در واقع این امر به دلیل راحتی برخی مشتریان نفت کشور با شاخصهای قیمتی است. به عنوان مثال بعضی پالایشگاهها به دلیل اجبار برای خرید بیمههای محمولات دارند، میتوانند برخی شاخصها را بهتر عملیاتی کرده و با آن کار کنند.» به باور قمصری این تغییرات در جهت جذب مشتری است و خیلی تفاوتی در درآمد کشور نمیتواند ایجاد کند. از او پرسیده شد شاخصی که قرار است از ژانویه برای فروش نفت ایجاد شود، برای کشورهایی درنظر گرفته شده که در حال حاضر از ایران نفت نمیخرند؛ آیا این میتواند بیانگر این موضوع باشد که قرار است به زودی تحریمهای مرتبط با نفت کاهش یابد که او پاسخ داد: «پیشبینیهایی هست مبنی بر اینکه ممکن است مذاکرات به نتیجه برسد تا مشتریان اروپایی بتوانند برای خرید نفت کشور، ثبت سفارش انجام دهند و زمینه شروع همکاری ایجاد شده باشد. شاید به همیت دلیل است که قیمتها از ابتدای سال آتی میلادی تغییر میکنند. البته که امیدواریم نتیجه مذاکرات مثبت باشد.»
تغییر فناوری پالایشگاهی حرف فنی نیست
پس از تحریم نفت کشور خبرهایی مبنی بر تغییر فناوری در پالایشگاههایی که از نفت ایران خریداری میکردند، منتشر شد. برخی کارشناسان بر این باورند که دو بار تحریم کشور در کمتر از یک دهه همچنین استفاده نکردن از نفت ایران برای بیش از سه سال توسط برخی کشورها، بازگشت نفت کشور به پالایشگاههای دیگر را سختتر میکند. البته که قمصری نظر دیگری دارد؛ او معتقد است که «تغییر فناوری به نظر بنده اصطلاحی بازاری است. عملی و فنی نیست. پالایشگاهی که بر اساس شرایط خاصی طراحی شده، به راحتی تغییر نمیکند. ضمن اینکه در این روزها معمولا پالایشگاهها بر اساس نفت خام خاصی ساخته نمیشود. در واقع پالایشگران مخلوطی از انواع نفت خام را با توجه به برنامههای عملیاتیشان خریداری میکنند. امروزه نمیتوان گفت که پالایشگاهی برای نفت خام خاصی طراحی شده است. البته که پالایشگاههایی نیز وجود دارند که نفت خامهای فوق سنگین را تصفیه میکنند و از سوی دیگر پالایشگاههایی برای نفت خامهای سبک طراحی شدهاند؛ بنابراین برای پالایشگران تفاوتی در نوع نفت ندارد، چراکه برخی از آنها انواع نفت خام را گرفته و مخلوط کرده و بر اساس شرایط بازار فرآورده، خوراکشان را تنظیم میکنند. بنابراین اینکه گفته میشود پالایشگاهها برای نفت خاصی طراحی شدهاند، منسوخ شده است. البته پالایشگاههایی که برای تولیدات داخلی یک کشور، فرآورده تولید میکنند، معمولا نفت خام خاصی را استفاده میکنند. اما امروزه پالایشگاهها میتوانند به راحتی از یک نوع نفت خام به نفت خام دیگری و از ترکیبی از چند نفت خام به ترکیبی از چند نفت دیگر شیفت کنند.»
او قصه فروش نفت در سال آتی را گره خورده به مذاکرات میداند و در این خصوص گفت: «بسیاری از پالایشگران نفتی علاقهمند به خرید نفت ایران هستند، بنابراین اگر مذاکرات به نتیجه خوبی برسد، چه بسا فروش نفت ایران نیز روند صعودی داشته باشد.»
افزایش تولید نفت کشور طی 9 ماه
گزارش ماهانه اوپک روز گذشته منتشر شد که بر اساس آن تولید اوپک در ماه نوامبر 285 هزار بشکه در روز افزوده شده و به 27.72 میلیون بشکه در روز رسیده بود. البته که در ماه مورد بررسی تولید نفت کشور نسبت به ماه اکتبر حدود 9 هزار بشکه کمتر شده؛ کل تولید نفت ایران در نوامبر به دو میلیون و 474 هزار بشکه در روز رسید. اگرچه که قیمت نفت سنگین ایران در ماه نوامبر نیز حدود 80 دلار و 50 سنت بود. تولید نفت کشور در سال 2019 حدود دو میلیون و 356 هزار بشکه و در سال 2020 نیز یک میلیون و 988 هزار بشکه در روز اعلام شده بود. تولید نفت ایران در سه ماهه اول، دوم و سوم سال 2021 میلادی به ترتیب دو میلیون و 218 هزار بشکه، دو میلیون و 440 هزار بشکه و دو میلیون و 482 هزار بشکه در روز بوده است. بر اساس گزارش اوپک بیشترین تغییر در تولید روزانه نفت مربوط به کشور عربستان بود که طی ماههای اکتبر تا نوامبر سال جاری حدود 101 هزار بشکه نفت در روز به تولیدش افزوده شده بود. کل تولید نفت این کشور در نوامبر 9 میلیون و 867 هزار بشکه در روز رسید.