به نقل از صدا نیوز ، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، کمتر از یک هفته پیش از اراده ترکیه برای حمله به کانتون عفرین در شمال سوریه خبر داد؛ کانتونی کردنشین که یگانهای مدافع خلق آن را اداره میکنند. اردوغان در سخنرانی روز ١٣ ژانویه خود بدون هیچ اماواگری از این حمله قریبالوقوع خبر داد: […]
به نقل از صدا نیوز ، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، کمتر از یک هفته پیش از اراده ترکیه برای حمله به کانتون عفرین در شمال سوریه خبر داد؛ کانتونی کردنشین که یگانهای مدافع خلق آن را اداره میکنند. اردوغان در سخنرانی روز ١٣ ژانویه خود بدون هیچ اماواگری از این حمله قریبالوقوع خبر داد: «شک نکنید. یک شب ممکن است ناگهان برسیم. اگر تروریستها در عفرین تسلیم نشوند، آنجا را روی سرشان خراب میکنیم. تا قبل از پایان هفته آنها خواهند دید که چه کار میتوانیم بکنیم».
این اولین بار بود که ترکیه زمان مشخصی برای عملیات برنامهریزیشدهاش مشخص میکرد. دراینحال خبرهای روزهای بعد از آمادگی نظامی ترکیه در شمال و غرب عفرین حکایت داشت. نیروهای نظامی ترکیه هم بعد از قرارگرفتن تجهیزات و ادوات نظامی این کشور در مرز سوریه، به حالت آمادهباش قرار گرفتند. حالا یک هفتهای که اردوغان بهعنوان زمان آغاز حمله به عفرین از آن یاد کرد، رو به پایان است و گرچه تنش بالا گرفته و مناطق اطراف عفرین هم در پنجشنبهشب تا صبح جمعه هدف حملات توپخانهای قرار گرفت، حمله نهایی هنوز آغاز نشده است.
مقدمهچینی ترکیه برای حمله به عفرین به تنشها در منطقه دامن زده و جنگی تمامعیار میان ارتش ترکیه و نیروهای مدافع خلق ممکن است از راه برسد؛ اما فقط یک روز به ضربالاجل اردوغان مانده و این سؤال ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده که ترکیه منتظر چیست؟
دولتمردان ترکیه پیشتر گفته بودند برای حمله به کردهای سوریه نیازی به اجازهگرفتن از هیچ کشوری ندارند؛ اما انتقاد شدیداللحن دولت سوریه از ترکیه و ناهماهنگی با روسیه کار را برای ترکیه دشوار کرده است. روز پنجشنبه دولت سوریه نسبت به حمله ترکیه به منطقه تحت کنترل کردها در شمال سوریه هشدار داد. فیصل مقداد، معاون وزیر امور خارجه سوریه، تأکید کرد که نیروهای سوری در صورت حمله احتمالی ترکیه به این مناطق، آنها را هدف قرار خواهند داد. به گفته این مقام سوری، دمشق به آنکارا هشدار داده که حمله به منطقه عفرین، تجاوز به تمامیت ارضی سوریه به حساب میآید.
دراینحال روز گذشته هم براساس گزارشها دولت ترکیه در راستای کسب موافقت روسیه برای حمله هوایی به عفرین در شمال سوریه ارتشبد خلوصی آکار، رئیس ستاد مشترک ارتش این کشور را به مسکو فرستاد. مولود چاووشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه، روز پنجشنبه با تأیید این خبر گفت سفر رئیس ستاد ارتش ترکیه در چارچوب گفتوگوهای چندجانبه بین ایران، روسیه و ترکیه انجام شده و هدف از این سفر این است که زمینههای عملیات نظامی در عفرین با هماهنگی روسیه فراهم شود. صبح روز گذشته هم دی نورالدین جانیکلی، وزیر دفاع ترکیه، در گفتوگو با شبکه آهابر از ادامه رایزنیهای خلوصی آکار با مقامات نظامی روسیه خبر داد. به گفته وزیر دفاع ترکیه: «عملیات عفرین درهرحال انجام میشود و بحث بر سر زمان مناسب برای انجام این عملیات است؛ بهگونهایکه مؤثر باشد و ما بتوانیم همه خطوط تروریستها را منهدم کنیم و به موجودیت آنها پایان دهیم».
با نگاهی به وضعیت آن منطقه میتوان به این نتیجه رسید که ترکیه اگر میخواهد عملیات خود را بیدردسر نیروی سومی پیش ببرد، نیاز به رضایت روسیه دارد. به باور برخی ناظران مسکو ممکن است به یک عملیات کوتاه با اهداف محدود موافقت کند و یا پس از این جنگ و در صورت موفقیت در عقبنشینی کردها کنترل آن منطقه را به دولت بشار اسد واگذار کند. بااینحال اگر ترکیه بدون رضایت روسیه چنین عملیاتی را آغاز کند، بیشک هزینههای سنگینی باید بپردازد. بزرگترین خطر درواقع فرسایشیشدن نبرد در آن منطقه است که حدود ٢٠٠ هزار نفر جمعیت دارد. از سوی دیگر اگر ترکیه بدون تأیید روسیه این عملیات را آغاز کند، مسکو میتواند با کشدادن این نبرد تا هر زمان که بخواهد، نیروی نظامی، اقتصادی و سیاسی ترکیه را تضعیف کند؛ امری که میتواند در انتخابات ریاستجمهوری سال ٢٠١٩ به اردوغان آسیب بزند. درحالحاضر ٣٠٠ سرباز روسیهای در منطقه عفرین حضور دارند و هنوز گزارشی مبنی بر خروج این نیروها از این منطقه گزارش نشده است و این یعنی تاکنون توافقی میان مسکو و آنکارا صورت نگرفته است.
بااینحال روز گذشته خبرگزاری آناتولی ترکیه گزارش داد که واحدهای نظامی روسیه مستقر در عفرین عملیات خروج از این منطقه را آغاز کردهاند. این خبرگزاری گفته است که دلیل خروج نیروهای روسی آمادگی ارتش ترکیه برای حمله به عفرین است. بااینهمه هیچ خبرگزاری دیگری این خبر را تأیید نکرد.
برخی تحلیلگران میگویند حمله نظامی ترکیه به مناطق تحت کنترل کردها میتواند جبههای جدید در جنگ داخلی سوریه باز کند و بر پیچیدگی این بحران بیفزاید و روسیه نمیخواهد به بازشدن این جبهه جدید در سوریه، آنهم پس از تضعیف داعش در این کشور کمک کند.
حمله ترکیه به منطقه عفرین احتمالا تنش میان ترکیه و آمریکا را هم بیشازپیش افزایش خواهد داد. آمریکا در مدت مبارزه با داعش در سوریه همواره از یگانهای مدافع خلق بهعنوان یکی از مهمترین و مؤثرترین نیروهای زمینی یاد کرده و سلاح و تجهیزات نظامی در اختیار آنها قرار داده است؛ امری که موجب انتقاد شدید ترکیه از دولت ترامپ و پیشازآن دولت باراک اوباما شد. مقامات ترکیهای بارها از دولت آمریکا خواستند که ارسال سلاح به کردهای سوریه را متوقف کنند و آمریکا هم پس از پایان عملیات رقه و آزادسازی این شهر اعلام کرد که ارسال سلاح به این نیروها را متوقف خواهد کرد. بااینهمه هفته گذشته آمریکا از ایجاد یک نیروی مرزی در خاک سوریه خبر داد و موجب برآشفتن بیشازپیش ترکیه شد.
ایالات متحده آمریکا در نظر دارد یک نیروی نظامی با ۳۰ هزار نفر از یگانهای مدافع خلق کُرد را در مرز ترکیه و سوریه مستقر کند. ایالات متحده آمریکا میگوید تشکیل این نیروی مرزی برای مقابله با گروههای تروریستی در سوریه ضرورت دارد. یکی دیگر از اهداف آمریکا جلوگیری از اقتدار بیشتر بشار اسد است. رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، گفته است که به داوود چاووشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه، اطمینان داده که استقرار نیروی مرزی منافع ملی ترکیه را تهدید نمیکند؛ اما چاووشاوغلو در پاسخ گفته است که دولت ترکیه از توضیحات وزیر خارجه آمریکا قانع نشده. دولت ترکیه یگانهای مدافع خلق را همپیمان پکک میداند.
این در حالی است که سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا از ترکیه خواسته که از حمله به مناطق تحت کنترل کردها در سوریه خودداری کند. ۲۵ درصد خاک سوریه تحت کنترل یگانهای مدافع خلق کرد است و منطقه عفرین یکی از این مناطق است. روز پنجشنبه و همزمان با مقدمهچینی نیروهای ترکیه برای حمله به منطقه عفرین، صدها نفر از مردم کردستان سوریه (روژاوا) در اعتراض به ترکیه با دردستداشتن پرچم کردستان تظاهرات کردند. این مردم که در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه گفتند برای همبستگی با مردم منطقه عفرین به خیابان آمدهاند، علیه رجب طیب اردوغان شعار میدادند و تصویر عبدالله اوجالان، رهبر پکک را در دست داشتند که در یکی از زندانهای ترکیه محبوس شده است.