جدال دیپلماتیک برای تشدید تحریم‌های نفتی علیه ایران/ آرزوی محالی که ترامپ دارد

به گزارش نباخبر دولت آمریکا با خروج از برجام در دو مرحله تحریم های تعلیق شده علیه ایران را برگرداند. در این راستا در ۱۴ آبان تحریم‌های نفت و گاز ایران البته با اعطای معافیت به هشت کشور برقرار شد و با گذشت شش ماه یعنی در ۱۴ اردیبهشت ماه سال آینده دوباره باید در این باره تصمیم گیری شود. اما فضای رسانه ای و جنگ تبلیغاتی دولت ترامپ علیه صادرات نفت ایران از چند روز قبل به آغاز شده است.

در این راستا در روزهای گذشته مقامات دولت آمریکا درباره آینده صادرات نفت ایران اظهارنظر کرده اند.

برایان هوک، مسئول گروه اقدام ایران در کنفرانس انرژی سراویک در تگزاس عنوان کرده تحریم ها موجب افت شدید صادرات نفت از سوی ایران شده، یک و نیم میلیون بشکه نفت ایران از بازارهای جهانی حذف شده که به معنای کاهش ده میلیارد دلاری درآمدهای ایران است.

استیو منوچین، وزیر خزانه داری تهدید کرده به کشورهایی که برای خرید نفت از ایران معافیت داده شده باید واردات نفت از ایران را متوقف نمایند.

یورونیوز نیز خبر داده مایک پمپئو قرار است بزودی با مدیران شرکت های مختلف نفتی دیدار و آنها را به حمایت از سیاست های نفتی آمریکا و انجام صادرات نفت به کشورهای آسیایی برای جایگزینی نفت ایران ترغیب نماید.

به این مسئله باید به گزافه گویی‌هایی نتانیاهو درباره برخورد با نفتکش های ایران نیز اشاره کرد که با پاسخ مقامات ایران از جمله وزیر دفاع مواجه شده است.

از سوی دیگر آمریکا مذاکرات و رایزنی های خود را با کشورهایی که از ایران نفت وارد می کنند آغاز کرده تا به یک جمع بندی تا اردیبهشت ماه دست پیدا کند. فعلاً مقامات آمریکا مدعی اند که قرار است صادرات نفت ایران در اردیبهشت ماه به صفر برسد.

هند و کره جنوبی دو کشوری هستند که در روزهای اخیر عنوان شده مشغول مذاکره با وزارت خارجه آمریکا هستند. گفته می شود دهلی نو می تواند حدود ۳۰۰هزار بشکه و کره جنوبی حدود ۲۰۰هزار بشکه نفت از ایران وارد کنند.

بر اساس آمار انتشار یافته، میزان صادرات نفت ایران به شدت کاهش یافته و به زیر یک و نیم میلیون بشکه رسیده است.

محمدجواد ظریف چند وقت پیش گفته بود صادرات نفت ایران، کمتر از دور قبلی تحریم‌ها و پیش از توافق هسته‌ای شده است، اما اینکه آمریکا موفق شود در آینده ای نزدیک صادرات نفت ایران را به صفر برساند، تردید وجود دارد.

حسن روحانی قبل تر در سخنانی هشدارآمیز گفته بود: آمریکایی‌ها مدعی شده‌اند که می‌خواهند به طور کامل جلوی صادرت نفت ایران را بگیرند، آنها معنی این حرف را نمی‌فهمند، چرا که اصلا معنی ندارد که نفت ایران صادر نشود و آن وقت نفت منطقه صادر شود، اگر شما توانستید، این کار را بکنید تا نتیجه‌اش را ببینید.

بدون شک مطلوب دولت ترامپ تحقق این سناریو است، اما اگر این سناریوی بدبینانه را کنار بگذاریم می توان گفت دو سناریو دیگر وجود دارد. اول اینکه معافیت هشت کشور تمدید شود و یا اینکه برخی از این کشورها از لیست معافیت حذف شوند.

احتمالاً در اردیبهشت ماه سناریوی دوم عملیاتی خواهد شد تا به نوعی فضای برای شش ماه بعد و فشار بیشتر فراهم باشد و هم اینکه حربه جنگ تبلیغاتی علیه ایران توسط دولت ترامپ ادامه پیدا کند. این گونه بازار نفت نیز دچار بی ثباتی نخواهد شد. به خصوص اینکه تحریم های نفتی جدید آمریکا علیه ونزوئلا هم اعمال شده است.

به گزارش الف، بعد از بازگشت تحریم های نفتی ایران، به هشت کشور چین، کره جنوبی، ژاپن، یونان، ایتالیا، تایوان، هند و عراق معافیت هایی داده شد.

این معافیت بدلیل حفظ ثبات قیمت در بازارهای جهانی، یافتن فروشندگان جدید و سازگاری نفت خریداری شده با پالایشگاه اتخاذ شده است. آن زمان به این کشورها از سوی آمریکا هشدار داده شده بود باید طی شش ماه میزان نفت وارداتی از ایران را به صفر برسانند.

این در حالی است که چند هفته قبل بیژن زنگنه به صراحت اعلام کرده بود علی رغم معافیت نفتی کشورهای یونان و ایتالیا، این دو کشور از خرید نفت ایران امتناع می‌کنند و توضیحی نیز درباره دلیل این اقدام خود ارائه نداده اند. وزیر خارجه نیز در سخنانی جداگانه تایید کرده بود کشورهای اروپایی از ایران نفت نمی خرند.

به مسئله تحریم‌های نفتی، باید به تحریم های مالی و بانکی و سخت بودن انتقال پول حاصل از فروش نفت نیز اشاره کرد.

حال باید دید دولت در مقابل سیاست های تهدیدآمیز آمریکا چه سیاست عینی و عملیاتی را اجرایی خواهد کرد. اما فعلاً یک چیز مشخص شده که با تشدید تحریم ها و سخت تر شدن فروش نفت عملاً اثرگذاری اینستکس نیز محدود و محدودتر خواهد شد به گونه‌ای که شاید بتوان گفت از حیز انتفاع کلاً ساقط خواهد شد و دولت باید به فکر چاره ای دیگر باشد.

همچنین رویترز در پی ناکامی واشنگتن در به صفر رساندن صادرات نفت ایران به نقل از دو منبع مطلع نوشت: آمریکا در نظر دارد از ماه می (اردیبهشت ماه) صادرات نفت ایران را حدود ۲۰درصد کاهش داده و به زیر یک میلیون بشکه در روز برساند.

بنابراین گزارش رویترز، آمریکا احتمالا معافیت‌های تحریمی برای اکثر کشورهایی که از ایران نفت خریداری می‌کنند از جمله چین و هند را در ازای پایبندی به کاهش واردات به زیر یک میلیون بشکه در روز تمدید خواهد کرد. و این در شرایط فعلی به معنای کاهش ۲۵۰ هزار بشکه در روز کمتر از میزان فعلی خواهد بود. در حال حاضر صادرات نفت ایران روزانه یک میلیون و ۲۵۰ هزار بشکه در روز است.

منابع رویترز همچنین گفته‌اند که هند، چین و ترکیه در حال حاضر به گفت‌وگوهای خود با دولت آمریکا برای تمدید معافیت‌های تحریمی ادامه می‌دهند و احتمالا واشنگتن معافیت‌های آنها را تمدید خواهد کرد، با این حال، آمریکا سخت در تلاش است تا متحدان خود نظیر ژاپن و کره جنوبی را متقاعد کند که واردات نفت از ایران را کاهش دهند.

براساس این گزارش باید گفت که امریکا اکنون در حال ایجاد فضای روانی- رسانه‌ای است تا بتواند اثر بخشی تحریم‌ها را بیشتر کند، زیرا ایالات متحده به دو دلیل فعلا نمی‌تواند میزان صادرات نفت ایران را صفر کند؛ نخست اینکه با حذف نفت ایران از بازارهای جهانی شاهد افزایش قیمت آن خواهیم شد و این مورد هدف آمریکا و خریداران نفت نیست، زیرا همچنان اثار رکود در اقتصاد جهان وجود دارد و دوم اینکه کشوری نمی‌تواند کمبود عرضه نفت( در صورت توقف صادرات نفت ایران) را جبران کند؛ اگر هم بتواند (مانند عربستان سعودی) برای کوتاه مدت خواهد بود.

کارشناسان پیش‌بینی کردند که اگر صادرات نفت ایران متوقف شود، قیمت این ماده سیاه افزایش زیادی خواهد داشت و موجب فشار کشورهای خریدار نفت ایران به آمریکا خواهد شد؛ بنابراین باید گفت این آرزوی آمریکا و ترامپ محقق نخواهد شد و رویایی بیش نیست، هر چند که مسئوالان کشورمان باید برای نجات اقتصاد ایران و وابستگی آن به نفت اقدام جدی انجام دهند و بتوانید سیاست‌های آمریکا را خنثی کنند.