فضای مجازی به تیغ دولبه‌ای می‌ماند که در صورت عدم مدیریت به خشونت و آسیب‌های اجتماعی مثل طلاق، خودکشی و… می‌انجامد. روزانه نزدیک به چهارصد میلیون نفر در سراسر دنیا از اینترنت استفاده می‌کنند و یکی از کاربردهای اصلی اینترنت، برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران است. شاید عیب اصلی ارتباط‌های اینترنتی آن است که ارتباط […]
فضای مجازی به تیغ دولبه‌ای می‌ماند که در صورت عدم مدیریت به خشونت و آسیب‌های اجتماعی مثل طلاق، خودکشی و… می‌انجامد.
روزانه نزدیک به چهارصد میلیون نفر در سراسر دنیا از اینترنت استفاده می‌کنند و یکی از کاربردهای اصلی اینترنت، برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران است. شاید عیب اصلی ارتباط‌های اینترنتی آن است که ارتباط در فضای مجازی، اساسا بر متن استوار است و بنابراین، از نشانه‌های بصری و شنیداری در تعامل‌های رو در رو بی بهره است. امروزه خانواده ایرانی در سبد فرهنگی خود با شبکه‌های ماهواره‌ای، فضای مجازی، رسانه‌های مدرن و… مواجه است که هر کدام به نوبه خود بخشی از فرایند تاثیرگذاری در خانواده را هدف گرفته‌اند.
علیرضا صالحی به اعتیاد کودکان و نوجوانان به شبکه‌های اجتماعی مجازی اشاره کرد و افزود: به واسطه نفوذ شبکه‌های اجتماعی در ارتباطات نسل امروز، روابط خانوادگی در زمان حاضر به هیچ وجه در چهارچوب انتظارات نیست و به نوعی ارتباطات در خانواده در جایگاه اصلی خود قرار ندارد.
او با بیان اینکه زمینه بروز آسیب‌های اجتماعی به ویژه خشونت در درون خانواده‌هاست، افزود: اگر قوانین کشورهای غربی در حوزه خانواده صحیح و درست بود امروز شاهد برگشت آنها از قوانین خودشان نبودیم.
صالحی به کاهش آستانه تحمل افراد جامعه در ارتباط‌های روزمره و وقوع نزاع‌های فردی و جمعی در جامعه اشاره کرد و افزود: بزرگ‌ترین هزینه برای به دست آوردن آرامش، برخورداری از فضیلت اخلاقی«گذشت» است که در سیره معصومین(ع) و متون دینی برای التزام به این فضیلت سفارش‌های موکدی آمده است.
خشونت سفید یا خشونت اینترنتی، شامل مصادیق آزار و اذیت، کلاهبرداری، تهدید و… است که در فضای مجازی به ویژه علیه زنان اتفاق می‌افتد. اگر در گذشته، تعقیب، متلک گفتن و فحاشی در کوچه و خیابان بود که زنان را آزار می‌داد، با ظهور تکنولوژی‌های روز، انواع آزار و مزاحمت اینترنتی، ارسال عکس‌ها و پیغام‌هایی که مصداق آزار جنسی هستند و سوءاستفاده و انتقام‌گیری مجازی هم به آنها اضافه شده است. موضوعی که منحصر به ایران نیست و هشدار سازمان ملل را هم در پی داشته است.
نگاه کوچکی به خبرها نشان می‌دهد کم نیستند مواردی شامل باج‌خواهی و تهدید به بی‌آبرویی با انتشار عکس و اطلاعات شخصی، ردیابی و آزار مداوم، متلک‌گویی، درخواست رابطه جنسی و اجبار به برقراری رابطه، کلاهبرداری و بسیاری از مصادیق دیگری که همه آنها تحت عنوان خشونت آنلاین، خشونت اینترنتی یا خشونت سفید شناخته می‌شوند. این خشونت‌ها همیشه هم برای کسب منفعت خاصی نیستند، بلکه گاهی از سر ناآگاهی انجام می‌شوند و در مواردی ریشه در دور کردن زنان از فضاهای عمومی دارند. این فضای عمومی که حالا جایش را از خیابان به اینترنت داده، قلمروی است که در بعضی فرهنگ‌ها تسلط مردانه‌ای بر آن حاکم است و عده‌ای تلاش می‌کنند همچنان این سیطره قدرت حفظ شود
یک روانشناس با اشاره به اینکه بر اساس آمارهای موجود می‌توان گفت که امروزه از هر ۵ مورد طلاق، سه مورد مربوط به آسیب‌های فضای مجازی است، اظهار داشت: بسیاری از خانواده‌های امروزی تحت تاثیر فضای مجازی و آسیب‌های ناشی از آن درگیر طلاق شدند.
علیرضا امین زاده گوهری با اشاره به جنگ‌های نرم امروزی در جامعه، عنوان کرد: در حال حاضر و با تاکیدات رهبر معظم انقلاب به جنگ نرم، باید موضوع طلاق را در کنار تمام عناصر خود، از این بعد نیز مورد بررسی قرار داد.
همچنین یک کارشناس اجتماعی با اشاره به ۶ بعد مختلف طلاق، عنوان کرد: ۳ بعد از تمام ۶ بعد دلیل طلاق نقش بسیار پر رنگی در جامعه دارد که یکی از مهم‌ترین آنها به مباحث اقتصادی زوجین مربوط می‌شود. طیبه میرزا اسکندری ادامه داد: مسائل اقتصادی در حین طلاق همواره بسیاری از مسائل اجتماعی را به همراه دارد که زوجین را در عین رفع مشکلات اقتصادی درگیر موضوعات و آسیب‌های اجتماعی می‌کند.
او با اشاره به اینکه موضوعات طلاق و آسیب‌های بعد از آن باید از دیدگاه جامعه شناسان بررسی دقیق شود، خاطرنشان کرد: اگر چه بعد قانونی با مسائل اجتماعی بی‌ارتباط نیست، اما بعد روانی و عاطفی در رقم خوردن مسائل اجتماعی نقش بسیار مهم‌تری دارد
یکی دیگر از مشکلاتی که به واسطه فضای مجازی به وجود آمده، سوءاستفاده قاچاقچیان مواد مخدر از این فضاست؛ سایت‌های فروش مواد سال‌هاست در فضای مجازی فعالیت دارند و مدت‌هاست از این راه مشتری جذب می‌کنند، البته پلیس همواره در کمین آنها نشسته و سالی چند سایت را بسته و چند گروه از گردانندگان را دستگیر کرده، ولی با این حال باز هم این قاچاقچیان هستند که باردیگر شبکه‌های فروش و توزیع مواد مخدر را در فضای مجازی راه می‌اندازند.
براساس آخرین آمار، ۵۱ سایت فارسی زبان که زیر پوشش سایت علمی، جذب مشتری می‌کردند و برای مشتاقان دانستن، شیوه مصرف مواد را شرح می‌دادند، شناسایی شده‌اند، اما حتی خوشبین‌ترین آدم‌ها هم می‌دانند که شناسایی این تعداد، پایان کار قاچاقچیان اینترنتی نیست. قاچاقچیان مجازی یاد می‌دهند که چطور تولیدکننده باشیم، اما یقینا آنها زیر و بم کار را لو نمی‌دهند و فوت کوزه‌گری را پیش خود نگه می‌دارند. به غیر از فرمول ساخت، شیوه مصرف هم در این سایت‌ها موجود است. اینها قدم به قدم، مشتری صفر کیلومتر را پیش می‌برند و به مصرف حرفه‌ای می‌رسانند.
به گفته هومان نارنجی‌ها، کارشناس مواد مخدر «نوجوانان به دلیل حس کنجکاوی از هزار تا ۲هزار سایت غیرقانونی و غیرعلمی، اطلاعاتی کسب می‌کنند و نمی‌دانند که این سایت‌ها توسط خود فروشندگان مواد مخدر بالا آمده است. در این سایت‌ها مواد مخدر خوب جلوه داده می‌شود و گفته می‌شود نه تنها عوارضی ندارند بلکه مفید هم هستند. به نوجوانان گفته می‌شود که این مواد کاربردهای پزشکی دارد.»
منبع : روزنامه آرمان
