به نقل از صدا نیوز،خانواده های ایرانی کوچک و کوچک ترشده اند و دیگر از خانواده هایی که دارای ۴ یابیشتر فرزند داشته باشند خبری نیست ورد خانواده های پرجمعیت درایران پاک شده است.. در تازه ترین گزارش ارایه شده از تحولات جمعیتی معلوم شده است ۳۲ در صد خانواده های ایرانی دارای یک فرزند […]
به نقل از صدا نیوز،خانواده های ایرانی کوچک و کوچک ترشده اند و دیگر از خانواده هایی که دارای ۴ یابیشتر فرزند داشته باشند خبری نیست ورد خانواده های پرجمعیت درایران پاک شده است.. در تازه ترین گزارش ارایه شده از تحولات جمعیتی معلوم شده است ۳۲ در صد خانواده های ایرانی دارای یک فرزند ، ۳۲درصد دارای دوفرزند و ۳۲ درصد دیگر داری سه فرزندهستند. این گزارش که روز گذشته در مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری ارایه شد . توسط موسسه «مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور» و با همکاری دانشگاه تهران، موسسه ملی تحقیقات سلامت و انجمن جمعیت شناسی ایران در ۸ فصل تهیه و تدوین شده‌است.پیش از رونمایی این گزارش، حسام‌الدین آشنا مشاور رییس‌جمهور با اشاره به گزارش بنیاد کارنگی درباره تحولات جمعیتی ایران در روز جمعه مورخ ۱ دی‌ماه ۱۳۹۶، این سوال را طرح کرد چرا بنیاد کارنگی باید چنین گزارشی را منتشر کند. رییس مرکز بررسی‌های استراتژیک افزود: ایران در سطح بین‌المللی یک هدف مطالعاتی است. وظیفه ما این است که از موسسات حرفه‌ای و تخصصی که مطالعات بومی و اصلی را انجام می‌دهند، حمایت کنیم؛ چرا که ایران باید در ایران و توسط ایرانیان شناخته و مطالعه شود. آشنا با اشاره به تاثیر جمعیت‌شناسی بر سیاست‌های جمعیتی گفت: داده‌های غلط می تواند منجر به سیاست‌های غلط و ایجاد خطرات جدی برای نسل بعدی شود .عباسی رییس موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور نیز ضمن قدردانی و تشکر از مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری بخاطر حمایت و همکاری در تدوین گزارش تحولات جمعیتی ایران، این گزارش را گامی در جهت تحقق سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغی مقام معظم رهبری دانست و گفت: تلاش کردیم با توجه به اهمیت موضوع جمعیت و استراتژیک بودن آن، به صورت تخصصی و علمی، به سیاست‌های درست و پایداری برای جمعیت برسیم.
تحولات فرزندآوری و باروری در ایران
میمنت حسینی چاوشی محقق و جمعیت شناس در دانشگاه ملی استرالیا به ارائه پژوهشی درباره «تحولات فرزندآوری و باروری در ایران» پرداخت. دکتر چاوشی با اشاره به اینکه حدود ۵۰ درصد زنان ایرانی تا ۲۲ سال اولین فرزند خود را به دنیا می‌آورند گفت: با گذشت زمان بی‌فرزندی به دلیل عدم ازدواج افزایش یافته و بی‌فرزندی در عین ازدواج کردن کاهش یافته است. باروری در بازه ۵ ساله اخیر روند افزایشی داشته و حدود ۲ درصد بوده که همان سطح جانشینی است. این افزایش ناشی از جبران باروری به تاخیر افتاده در سال‌های گذشته است. وی تعداد فرزندان زنان ایرانی را تقریبا در وضعیت متعادلی دانست و گفت: تقریبا ۳۲ درصد تک فرزند، تقریبا ۳۲ درصد ۲ فرزند و تقریبا ۳۲ درصد ۳ فرزند دارند. در نهایت می‌توان گفت برخلاف برخی سخنان غیرمستند و غیرعلمی در ایران بحران جمعیتی در بحث باروری نداریم و نرخ باروری در همان حد سطح جانشینی است. چاوشی کاهش فرزندآوری را بیشتر ناشی از عدم ازدواج دانست و بیان داشت: ناباروری و یا عدم تمایل به فرزندآوری تاثیری در کاهش فرزندآوری ندارد. به همین دلیل باید سیاست‌های تسهیل ازدواج و فرزندآوری توسط دولت اجرا شود». وی افزود: میزان باروری کل در ایران در سال ۱۳۸۵ به حدود ۱.۹ فرزند و در سال ۱۳۹۰ به حدود ۱.۸ کاهش یافت اما برخی آن را پایین‌تر از سطح واقعی یعنی در حدود ۱.۵ و حتی ۱.۳ فرزند برآورد کردند که غیرواقعی بود. حتی با استناد به مطالعات مقطعی (نه نسلی) نتیجه گرفته شد که در صورت تداوم این روند پایین باروری، جمعیت با رشد منفی و حتی انقراض تدریجی نسل روبرو خواهد شد. این نگرانی‌ها با واقعیت همخوانی نداشتجمعیت‌شناس دانشگاه استرالیا با اشاره به نتایج اولیه سرشماری ۱۳۹۵ درباره افزایش جمعیت ۰ تا ۴ ساله گفت: چنین روندی حاکی از روند افزایشی میزان باروری کل در پنج سال اخیر است. بنابراین با توجه به روند باروری در سال‌های اخیر و نیر با در نظر داشت الگوی فرزندآوری پیش‌بینی می‌شود در صورت عدم تغییر سن ازدواج سطح فعلی باروری تا دهه آینده تغییر اندکی داشته باشد.
نکته مهم این است که حتی تداوم سطح فعلی باروری در سطح جانشینی به معنای دستیابی به رشد جمعیتی صفر یا منفی در آینده نزدیک نیست و با توجه به اینکه نسل متولدین بعد از انقلاب هنوز در سنین باروری به سر می‌برند و باروری خود را تکمیل نکرده‌اند، در دهه‌های آینده نیز جمعیت با رشد مثبت افزایش خواهد یافت.این رفتار باعث شده تعداد فرزندان به دنیا آمده زنان در سنین ۲۵ تا ۲۹ ساله کاهش یابد و همین امر به گرایش جامعه به پدیده بی‌فرزندی یا تک فرزندی تعبیر شده است که درست نیست. این صرفا تاخیر در فرزندآوری است نه گرایش به بی‌فرزندی. اعلام شیوع بی‌فرزندی و تک فرزندی در جامعه عموما بر اساس نتایج تحقیقات نمونه ای بوده است که قابلیت تعمیم ندارند و یا اینکه بر مبنای تحلیل مقطعی از داده‌های موجود بوده است که این نتایج نیز با اشکال همراه است این جمعیت‌شناس با اشاره به افزایش بی‌فرزندی در گروه‌های سنی جوان‌تر دلیل این موضوع را ناشی از تاخیر در فرزندآوری دانست و گفت: ممکن است بسیاری از زنان بدون فرزند بخواهند در آینده فرزندآوری را تجربه کنند. میزان باروری در سال ۱۳۹۰ در نقاط شهری ۱.۷ و در نقاط روستایی ۲.۱ فرزند بوده که بیانگر به حداقل رسیدن تفاوت‌های روستایی- شهری باروری در ایران است چاوشی علت عمده تحولات باروری و به ویژه کاهش میزان باروری سنی در سه دهه اخیر در ایران را تابع شرایط و تغییرات سیاسی-اقتصادی و توسعه اجتماعی و سلامت دانست و گفت: «ناامنی اقتصادی حاکم بر جامعه منجر به برآورده نشدن آمال و آرزوهای اقتصادی خانواده‌ها شده و در نتیجه امکانات لازم برای دستیابی به تعداد بیشتر فرزند برای خانواده‌ها مقدور نیست. بررسی‌های اخیر حاکی از این است که قصد و نیت فرزندآوری زنان همچنان تداوم دارد و تعداد فرزندان ایده‌آل آنان بیش از دو فرزند است. به دلیل ساختار جوان جمعیتی و حضور نسل متولدین دهه ۱۳۶۰ در سنین باروری، در سال‌های آینده تعداد موالید هرچند رو به کاهش ولی همچنان رشد مثبت جمعیت را تضمین خواهد کرد.
