این روزها با پیشرویهای همهجانبه ارتش سوریه و قدرتگرفتن دولت بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه، عملا میتوان گفت که بشار اسد پیروز میدان شده است. پایگاه خبری آمریکایی بلومبرگ که اتفاقا متمایل به گروههای محافظهکار آمریکاست، در تحلیلی دراینباره به قلم هنری میر مینویسد: عربستانسعودی احتمالا آخرین کشوری است که از ایده تغییر رژیم در سوریه […]
این روزها با پیشرویهای همهجانبه ارتش سوریه و قدرتگرفتن دولت بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه، عملا میتوان گفت که بشار اسد پیروز میدان شده است.
پایگاه خبری آمریکایی بلومبرگ که اتفاقا متمایل به گروههای محافظهکار آمریکاست، در تحلیلی دراینباره به قلم هنری میر مینویسد: عربستانسعودی احتمالا آخرین کشوری است که از ایده تغییر رژیم در سوریه دست برداشته و دنبالهروی از کمپین موفقیتآمیز روسیه برای ادامه حیات حکومت بشار اسد را آغاز کرده است. نشانههایی وجود دارد که نشان میدهد کشورهایی که مدتها درباره ادامه حکومت فعلی سوریه شک داشتند در حال همکاری برای حلوفصل معضل جنگ در این کشور آنهم با زمامداری اسد هستند. سعودیها ماه گذشته میزبان نشستی با حضور مخالفان حکومت سوریه بودند و در آن به رسیدن به توافق نزدیک شدند. در این نشست گروههایی حضور داشتند که مخالف سرسخت اسد یا خواستار خروج فوری او بودند. وزیر امورخارجه روسیه، سرگئی لاوروف، در روزهای آتی نشستهای بیشتری را با مقامات سعودی و پیش از دیدار پادشاه سلمان از مسکو خواهد داشت.
بلومبرگ سپس مینویسد: حرکات جدید عربستانسعودی ضربهای دیگر به شورشیان سوریه خواهد بود و به نظر میرسد که بهزودی اسد نسبت به دو سال گذشته کنترل بخشهای بیشتری از کشور را به دست خواهد گرفت. ادامه روند پشتیبانی هوایی روسها و تغییر نظر دولت ترامپ با پایاندادن کمک نظامی به شورشیان و چرخش به سمت هدف نابودکردن داعش در سوریه به مسئله گسترش حاکمیت اسد کمک کرده است. ترکیه، یکی دیگر از پشتیبانان اصلی اپوزیسیون نیز به همکاری با روسها ادامه داده است. مصطفی آلانی، رئیس دپارتمان دفاع و امنیت مرکز تحقیقات خلیجفارس در دوبی معتقد است: اکنون سعودیها متوجه شدهاند که روسیه تنها طرفی است که میتواند درگیریها در سوریه را به پایان برساند. آنها با ایده باقی ماندن حکومت اسد مشکلی ندارند. وزارت امورخارجه عربستانسعودی ماه گذشته اعلام کرد که هدف بلندمدت «آیندهای جدید برای سوریه بدون بشار اسد» باقی خواهد ماند. اما در گفتوگوهای ۲۲ آگوست ریاض به گروههای درگیر از جمله کمیته مذاکرات عالی و دو بلوک دیگر که بهطور سنتی حمایت سعودی را در اختیار دارند، فشار وارد کرد تا به مسکو نزدیکتر شوند.
هنری میر همچنین مینویسد: دور بعدی مذاکرات برای ماه آینده در پایتخت عربستان برنامهریزی شده و هدف از آن ادغام سه شعبه مختلف در یک هیأت مخالف متحد است تا در مذاکرات صلح تحت رهبری سازمان ملل متحد در ژنو شرکت کنند. شرکتکنندگان در این فرایند میگویند که تغییراتی به وجود آمده است. قدری جمیل، نخستوزیر پیشین سوریه که رهبری گروه ضد حمایت روسیه را برعهده دارد در مصاحبهای گفت: تغییری در موقعیت ریاض را مشاهده کردهام. شانس برقراری معامله بسیار زیاد است. واقعیتهای نظامی به شکل فزایندهای به نفع اسد و روسهاست. در هفته اخیر نیروهای دولتی سوریه مقاومتی را در بخش شرقی شهر دیرالزور که تقریبا سه سال دوام آورده بود، شکستند و در دیگر نقاط نیز جبهه اسد به مبارزه ادامه میدهد و با مقاومتهای کمی روبهرو است.
میر در تحلیل خود به سطح روابط روسیه و عربستان نیز اشاره میکند و مینویسد: روابط بین عربستانسعودی و روسیه در جبهههای دیگر نیز بهبود یافته است. دو تولیدکننده بزرگ نفت، اختلافات را کنار گذاشته و بر سر کاهش تولید به توافق رسیدهاند؛ در نتیجه تلاش اوپک با هدف تقویت قیمتها میتواند به نتیجه برسد. یکی از انگیزههای سعودی برای برقراری روابط نزدیک با روسیه، تمایل آنها برای مقابله با ظهور حمایتکننده اصلی اسد یعنی ایران است. جنگجویان تحت حمایت ایران ازجمله شبهنظامیان حزبالله لبنان نقش مهمی در بازگشت حکومت سوریه ایفا کردهاند. همانطور که چشمانداز سقوط اسد کمرنگ و کمرنگتر میشود، دشمنان او کانون توجهات خود را تغییر میدهند. آلانی میگوید: برای سعودی حکومت سوریه دیگر یک مشکل نیست؛ حتی ریاستجمهوری اسد هم مشکلی نیست. مشکل آنها این است که ایران در این زمین بازی چه خواهد کرد. ایالاتمتحده و اسرائیل هم حالا دراینباره بحث میکنند که روسیه باید به حضور ایران در سوریه خاتمه دهد. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل در ۲۸ آگوست درباره موشکها و تأسیسات ایران در سوریه و لبنان هشدار دارد. حکومت اسد در روزهای اخیر حملات هوایی اسرائیل به شمال سوریه را محکوم کرده است. روسیه، ایران را بهعنوان متحدی استراتژیک در خاورمیانه میبیند درحالیکه ایران برای سعودیها یک دشمن ابدی است. بااینحال، یوری بارمین، کارشناس خاورمیانه در شورای حقوق بینالملل روسیه، گروهی تحقیقاتی در مسکو به این نکته اشاره میکنند که هنوز همپوشانیهایی در منافع مشترک دو کشور وجود دارد. او معتقد است: قدرت بزرگ در زمین بازی سوریه، روسیه است. روسیه در تلاش است تا نفوذ ایران در سوریه را در کنترل داشته باشد و این موضوعی است که سعودیها درباره آن با مسکو صحبت خواهند کرد.
هنری میر در پایان مینویسد: روسیه در تلاش است تا موافقت جهانی برای کمپین خود در سوریه را به دست آورد و از مقابله مستقیم مخالفان و اسد در ژنو اجتناب کند تا مذاکراتی که مدتهاست متوقف شده، به شکلی مؤثر پیش برود. لاوروف در تور بازدید خود از کشورهای خلیجفارس، توقفی در قطر انجام داد تا با یکی دیگر از حامیان شورشیان در سوریه صحبت کند. او دراینباره گفت: درحالیکه تفاوتها همچنان باقی است اما علاقهای کلی برای پایان دادن به جنگ وجود دارد. ایالاتمتحده و متحدان اروپاییاش، همانند عربستانسعودی و ترکیه به اصرار خود مبنیبر پایان یافتن حکومت اسد، پایان دادهاند. آنها حالا عمدتا پذیرفتهاند که اسد در طول دوران انتقالی بر مسند کار باقی بماند. لاوروف در ابوظبی گفت که وحدت میان گروههای اپوزیسیون رقیب اجتنابناپذیر است و این ما را قادر میکند تا مذاکرات مهمی را در مورد آینده سوریه آغاز کنیم.