برچسب: رانت

خویشاوندگرایی در ایران امروز تنها در قالب فسادهای کوچک خلاصه نمی‌شود، بلکه خود بخش مهمی از روند این تسخیر را تشکیل می‌دهد. در حالی که تبلیغات رسمی به‌طور مداوم بر اخلاق‌گرایی تاکید کرده و مصرف‌گرایی را به عنوان یک رذیله غربی محکوم می‌کند، فرزندان مقامات ارشد فعلی و سابق، بی‌هیچ پیشینه تحصیلی یا کاری مرتبط در پست‌های کلیدی سازمانی در بخش دولتی و نیمه‌دولتی به کار گماشته می‌شوند و ثروت‌های غیرقابل باور و غیرقابل قبول خود را در شبکه‌های اجتماعی به نمایش می‌گذارند.

باید بررسی شود که تیم منتخب در سه سال گذشته، درباره وضعیت بازار سرمایه، و تاثیرگذاری عملی در تعدیل و تغییر تصمیمات چه کارنامه ای داشته است، صرف اینکه یک نفر که تحصیلات یا تجربه ای در یک بنگاه اقتصادی دارد، نمی تواند مسائل بازار سرمایه را حل کند؛ چرا که جنس چالشهای بازار سرمایه از جنس دیگری است. مدیریت بازار سرمایه، عملکرد می خواهد و روزمه به هیچ وجه مشکلات را حل نمی کند. بازار اینگونه کنترل نمی شود. ما نیاز به فرد توانمندی داریم که بتواند با استدلال و خلاقیت دیگر بخش های را توجیه و همراه کند و شجاعانه برای حفظ حقوق سهامدران بایستند.

دو گروه مانع بر سر راه چنین دولتی، ذی‌نفعان رانتی وضع موجود و خشک‌سرانی هستند که هیچ انعطافی را برنمی‌تابند. ذی‌نفعان رانتی بسیار گسترده و بسیار پرقدرت شده‌اند. هرچه ناترازی‌ها بزرگ‌تر، بهره‌مندی آن‌ها بیشتر و در نتیجه تلاش آن‌ها برای عدم انجام اصلاحات اقتصادی هم بیشتر و متاسفانه، موثرتر خواهد بود. ذی‌نفعان ناترازی‌های مالی مرتبط با بودجه عمومی شامل صندوق‌های بازنشستگی، کارمندان دولت و دریافت‌کنندگان یارانه‌های نقدی و بخشی از یارانه‌های کالاهای اساسی را می‌توان ذی‌نفعان معیشتی دانست. درحالی‌که ذی‌نفعان ناترازی‌های مرتبط با نظام بانکی، ارز و نیز انرژی در حوزه کسب‌وکار و نه خانوار را می‌توان عمدتا در گروه بهره‌مندانِ رانتی محسوب کرد.

تا زمانی که مناسبات رانتی حاکم است اساس، بر مناسبات محرک ستیز و حذف استوار است. اگر جنابعالی این مناسبات را بر اساس تولید، خلاقیت و نوآوری و ضابطه‌مندی استوار فرمایید انگیزه های اعتلابخش مبتنی بر همکاری را شاهد خواهیم بود و دست خدا آثار خود را با جماعت نشان خواهد داد. ما برای راستگویی، پاکدامنی و ساده زیستی و اهتمام جدی بر وفای به عهد شما حساب جدی باز کرده‌ایم.

برای جدی شدن حل و فصل مساله فساد در ایران ما به کارهای اندیشه‌ای گسترده‌تر و پیگیری جدی‌تر نیازمند هستیم. کسانی که دلبستگی به این کشور و نظام دارند باید بدانند هیچ مساله‌ای فاجعه‌سازتر از فساد اقتصادی در ایران نیست. متفکران بزرگ توسعه می‌گویند فساد به مثابه عریان‌ترین صورت شناخته شده فراگیر در کل جهان و در طول تاریخ بشر برای تعرض به حقوق مالکیت است. این تعرض به حقوق مالکیت هم جنبه تعرض به حقوق عمومی دارد و هم جنبه تعرض به حقوق افراد. این پدیده ساختار انگیزشی را در جامعه دچار یک به‌هم ریختگی فاجعه‌ساز می‌کند و از جنبه اقتصاد سیاسی هم نشانه سلطه مناسبات نهادی غیرحساس به ضرر ضعیف‌ترین گروه‌های اجتماعی است.

در تمام دنیا بیش از ۷۰ درصد واحدهای فولاد و پتروشیمی در کنار دریاها ساخته شده‌اند، افزود: در چارچوب مناسبات رانتی، فاسد، مشکوک و جاهلانه این واحدها را به خشک‌ترین مناطق ایران برده‌اند و بعد می‌گویند میلیاردها دلار هزینه کنیم که آب به آن‌ها برسانیم! آن هم چه آبی، آب شیرین!

ما با یک انقطاع راهبردی میان رشد اقتصادی بی کیفیت با بهره وری رو‌به‌رو هستیم. تا زمانی که ضربه های مهلک به تولید فناورانه را متوقف نکرده باشید، این انقطاع از بین نمی‌رود و فقر و فلاکت و وابستگی های ذلت آور به دنیای خارج، همراه با فساد و نابرابرهای ظالمانه گریبان این اقتصاد و جامعه را رها نخواهد کرد.

تابش در مباحثه ای با محمد رضا شهیدی فعال اقتصادی به مدل‌های قیمت‌گذاری و عواقب قیمت گذاری بدون توجه به وضعیت بازار پرداخته است.

رشد سرطان گونه افرادی مثل بابک زنجانی، نتیجه حمایت از آن‌ها است. چهار نفر از وزرای دولت محمود احمدی‌نژاد، بابک زنجانی را تأیید کردند. بنابراین سیستم باید پاسخگو باشد.کسانی که با رفتار و کردارشان موجب تحریم کشور شدند، کسانی که از تحریم حمایت کردند و کسانی که تحریم را نعمت می‌دانستند، باید پاسخگو باشند. بابک زنجانی‌ها مولود تداوم تحریم هستند. امروز هم تحریم وجود دارد، فضای اقتصاد تحریمی همچنان آبستن بابک زنجانی‌ها است.

در چنین ساختاری تفاوتی ندارد که چه کسی در راس کار قرار می‌گیرد و هر کسی که وارد آن شود بعد از مدتی با همین فرمان به مسیر ادامه می‌دهد.

این همه کمپین درست شد و برجسته‌‌ترین متفکران کشور درخواست کردند که یک مقام مسوول تخصیص چند میلیارد دلاری به چای دبش را توضیح دهد. اصلا بحثی از زنده‌باد و مرده‌باد مطرح نشد، بلکه بارها تاکید شد که راه نجات کشور از مسیر شفافیت می‌گذرد. مگر مردم به عنوان صاحبان حق در مورد دلارهای نفتی، نامحرم هستند و تنها شما محرم هستید. این یک تعرضی بوده که به حقوق عمومی شده است چرا لاپوشانی می‌کنید. چرا سکوت کردید چرا مقامات رسمی به جای اینکه شرمنده شوند و از ملت عذرخواهی کنند برای اینکه بی‌کفایتی‌ها و نادانی‌ها آنها موجب شده که چنین فساد عظیم و فاجعه‌آمیزی شکل بگیرد، چنین فسادی را ناچیز جلوه دادند.

هرچیزی که در ایران ضریب اهمیتش بیشتر است، در داده‌هایی که حق عمومی است شدت پنهانکاری افزایش می‌یابد. مگر الان همه نمی‌گویند که هر چقدر فریاد دارید بر سر نفت بکشید، آیا ما باید از زبان صندوق بین المللی پول بشنویم که نزدیک یک سوم درآمدهای نفتی ایران صرف پدیده‌ای به نام دور زدن تحریم‌ها می‌شود.که بعدا مرکز پژوهش های مجلس به یکی از این گزارش‌ها استناد کرده و با جرح و تعدیل یک رقمی را اعلام کرده است آیا شما می دانید که این چه معنی دارد ؟ یعنی از طریق پنهانکاری درباره مساله نفت، این جامعه سالانه بین 20 تا 30 میلیارد دلار از دست می‌دهد.

بررسی آمار میزان ارز تخصیصی به حوزه فعالیت‌های مختلف در شهر تهران نشان می‌دهد ۷ حوزه فعالیت بین ۲۵۰ میلیون تا ۵۰۰ میلیون یورو ارز تخصیصی دریافت کرده‌اند که در میان آن‌ها بخش «بازرگانی غیرتخصصی» بیشترین میزان ارز را در طول این سه سال دریافت کرده است. با توجه به آمارها در این مدت بخش «بازرگانی غیرتخصصی» در حدود ۴۷۳ میلیون یورو ارز دریافت کرده است.

کاملا قبح فساد ریخته شده است و فرقی هم نمی‌کند در کجا باشد. در حال حاضر پرداخت زیر میزی به رومیزی تبدیل شده است و در صورت مراجعه به کارمندهای عادی، بدون پرداخت آن کارتان راه نخواهد افتاد. وقتی مردم مشاهده می‌کنند که رقم‌های بزرگ مطرح می‌شود، می‌گویند کسی که در شهرداری، قوه قضائیه و ... نشسته است درآمدی که ما می‌گیریم مقداری نیست و خودشان را شریک مال مردم می‌دانند. متاسفانه کاملا هم این طور است و ما در رده بندی فساد در دنیا در رتبه ۱۷۷ از ۱۸۰ کشور هستیم.

پس از افشای فساد چای دبش، دو تن از نمایندگان مجلس از تکرار فسادی مشابه در حوزه برنج خبر دادند. بیستم آذرماه سال جاری بود که عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، به آنچه «مافیای برنج» خواند اشاره کرد. بنابه گفته «جبار کوچکی نژاد»، ۲ میلیون تن برنج با ارز ۲۸۵۰۰ تومانی و ۴۲۰۰ تومانی وارد کشور شده، اما با قیمت بیشتر در بازار فروخته می‌شود. از طرفی این میزان واردات باعث شده که برنج تولید داخل روی دست شالیکاران شمالی بماند.