برچسب: سد سازی

سدی که بروی هریررود ساخته شد در واقع با پول هند و تامین سیمان و مهندسی از جانب ایران بوده است و کسی در آن زمان واکنشی نشان نداد. یا اینکه سد کمالخان با سیمان ایران و کمک خودمان علیه خودمان ساخته شد و بعد شاهد بودیم که حامد کرزای موضوع نفت در برابر آب را مطرح کرد و دیپلماسی ایران سکوت کرد، اینها اتفاقاتی است که به دلیل عدم پاسخگویی سیاست خارجی ایران و عدم توجه به نظرات کارشناسی رخ می‌دهد.

در تمام دنیا بیش از ۷۰ درصد واحدهای فولاد و پتروشیمی در کنار دریاها ساخته شده‌اند، افزود: در چارچوب مناسبات رانتی، فاسد، مشکوک و جاهلانه این واحدها را به خشک‌ترین مناطق ایران برده‌اند و بعد می‌گویند میلیاردها دلار هزینه کنیم که آب به آن‌ها برسانیم! آن هم چه آبی، آب شیرین!

رهبر طالبان حکم ساخت یک سد بزرگ آب در ولسوالی خاشرود ولایت نیمروز را با هزینه دو میلیارد افغانی صادر کرده است.بر اساس حکم فوق‌العاده رهبر طالبان، یک سد بزرگ آبی به ارزش حدود دو میلیارد افغانی در مربوطات ولسوالی خاشرود ولایت نیمروز ساخته می‌شود.

سطح آب مخزن سد تشرین در منبج در شمال سوریه ۸۵ درصد کاهش یافته است و این سد در خطر تعطیلی کامل قرار دارد. بر اساس قرارداد سال ۱۹۸۷، ترکیه باید حداقل ۵۰۰ متر مکعب آب در ثانیه از فرات به سمت سوریه پمپاژ کند، در حالی که سطح فعلی به ۲۰۰ متر مکعب در ثانیه کاهش یافته است.

پیامدهای تغییر اقلیم حدود ۶ سانتیمتر به تبخیر اضافه شده است. ولی دریاچه را سدها کشتند. دریاچه را پمپاژها کشتند. حقابه دریاچه را برداشت و مصرف کردیم. در سال ۱۳۵۷ کمتر از ۳۰۰ هزار هکتار کشت آبی داشتیم. امروز کشت آبی در حوضه دریاچه ارومیه بیش از ۵۷۰ هزار هکتار است. یعنی اگر مابه‌التفاوت این دو عدد حدود ۲۸۰ هزار هکتار باشد، ۱۰ هزار مترمکعب هم مصرف سالیانه باشد؛ می‌شود سالی ۲.۸ میلیارد متر کعب که در ۳۰ سال گذشته از حقابه دریاچه برای کشاورزی برداشتیم. از طرف دیگر حقابه دریاچه را سالی حدود ۱۲۰ میلیون متر مکعب هم برای توسعه شهر تبریز استفاده کردیم. پس دریاچه را انسان‌ها کشتند.

مقامات عراقی ادعا می‌کنند که پیش از این پیشنهاد ساخت سد مشترک را به ایران داده‌اند. طرف ایرانی باید مشخص کند که چنین پیشنهادی داده شده است یا این سخنان بازی رسانه‌ای عراق است؟ اگر با ساخت سد از سوی ایران مخالفت شده، چرا این کار انجام شده است؟

ترکیه در دو حوضه آبریز، یکی حوضه دجله و فرات و دیگری در حوضه ارس شروع به سد سازی کرده و در قالب پروژه‌های گاپ و داپ یکی از پروژه‌های دهگانه توسعه منطقه‌ای ترکیه شروع به ساخت سد های متنوع کرده و برای تولید برق و تأمین انرژی برق آبی منطقه خود دست به چنین اقدامی زده است. در پروژه گاپ سدهای متنوعی احداث شده است. مهمترین سد ایلیسو است که به اندازه کل سد‌های ایران آب دارد. این امر باعث ایجاد خشکسالی در کشورهای سوریه و عراق و ایران شده است.

دولت اردوغان به دلایل متعدد یک باور و بینش سیاسی از اهرم آب دارد. یعنی سدسازی های ترکیه با یک نگاه سیاسی پی گرفته می شود، نه نگاه توسعه‌ای.

باید در مورد ارس اقدام جدی کنیم که ترکیه تحت فشار قرار گیرد. در سایر موارد مسائل حاکمیتی کشورها این اجازه را نمی‌دهد که بیش از حد بتوانیم موضوع را پیگیری کنیم مگر اینکه اتحاد منطقه‌ای با فشار زیاد به سمتی برود که پروژه‌ها متوقف شود و یا ترکیه مجبور شود که فعالیت‌ سدها را از کار بیندازد.

طی پنجاه سال گذشته، شرکت دولتی هیدرولیک ترکیه به عنوان بخشی از پروژه چند میلیارد دلاری آناتولی جنوب شرقی (GAP) 22 سد و نوزده نیروگاه برق آبی بر روی رودخانه‌های دجله و فرات ساخته است.تأثیر GAP بر رودخانه‌های پایین‌دست، بخش‌های وسیعی از سوریه و عراق را در خشکسالی شدید قرار داده است.

در این پروژه از یک سیستم هوش مصنوعی با کامیون‌های بدون سرنشین، بولدوزرها، غلتک‌ها و سایر تجهیزات استفاده خواهد شد. به گفته محققان این روش خطای انسانی و نگرانی‌های ایمنی را برای کارگران از بین می‌برد.

برآوردهای از سدسازی در گیلان اما گواه آن است که سالی 6 هزار و 500 میلیاردتومان در این بخش هزینه می‌شود، این درحالی است که هزینه تخریب و فرسایش خاک، قطع صدها هزار اصله درخت و خرابی حاصل از سیلاب‌های ایجاد شده، در برآوردهای مالی سدسازی نیامده است.و حال پرسش این است که استان گیلان چگونه هزینه ایجاد تصفیه‌خانه را ندارد اما برای سدسازی، سالانه چنین بودجه‌های سنگین و عجیبی را هزینه می‌کند.

اجرای پروژه داپ حتی می‌تواند تامین آب شرب شمالغرب کشور را هم با چالش جدی مواجه کند. این ابر پروژه بر خلاف گاپ که سوغاتش ریزگرد‌ها بود، به دلیل اجرا بر روی سرشاخه‌های ارس، ایران را مستقیما تحت تاثیر قرار می‌دهد، ولی متاسفانه هیچ معاهده‌ای بین ایران و ترکیه بر سر رعایت حقابه‌های پایین دست وجود ندارد.

یک روش از‌دست‌دادن آب همین سدسازی است که به قول خودشان تشت‌های تبخیر دارند که سه هزار میلی‌متر تبخیر دارد؛ یعنی عملا [به اندازه] یک رودخانه تبخیر می‌شود. اما از آنجایی که ما معمولا سدهایمان را در مناطق مرتفع مثلا بین دو کوه و جایی می‌سازیم که بتوانیم آب را پشت آن نگه‌ داریم، این تبخیر در ارتفاعات اتفاق می‌افتد. به این ترتیب ذخایر برفی و اصلا شکل بارش‌هایمان را تغییر می‌دهد.

کسری متوسط سالیانه آب کشور در طی۱۴سال گذشته، حدود۷/۵میلیارد متر مکعب در سال گزارش شده است. در حالیکه؛ با اجرای طرح‌های آبخیز داری و آبخوان داری توام با سد سازی در طی ۴۰سال گذشته، هم اکنون، همه ساله حداقل ۶۰میلیارد متر مکعب به آبخوان‌های کشور، اضافه گردیده و بدین ترتیب کسری ذخیره مخزن مذکور و به تبع آن نشست زمین نیز، منتفی می‌گردیده است.