برچسب: ناترازی

نسل‌های قدیمی‌تر متهم هستند که رفاه امروزشان را به قیمت مصرف کردن منابع نسل‌های آینده به دست آورده‌اند. سوال این است که نسل فعلی به کدام منابع نسل‌های آینده هجوم آورده است؟ منابع نفت ‌و گاز که ثروت‌های بین‌نسلی هستند، مهم‌ترین منابعی به شمار می‌روند که توسط نسل‌های قدیمی‌تر به تاراج رفته‌اند. ایران یکی از کشورهایی است که بیشترین مصرف انرژی را دارد. هر روز 27 میلیون لیتر گازوئیل بخش نیروگاهی به مصرف می‌رسد. هر روز 28 میلیون لیتر مازوت توسط نیروگاه‌ها مصرف می‌شود. صنایع ایران هر روز 12 میلیون لیتر گازوئیل مصرف می‌کنند. روزانه 60 میلیون لیتر گازوئیل در بخش حمل‌ونقل مصرف می‌شود.

محدوده تهران خود محدوده شهری پیچیده است و امسال ۲۵۰۰ افزایش ظرفیت داریم که ۲۰۰۰ مگاوات مربوط به تهران است همچنین سعی کردیم پست ۲۳۰ ولت را به ۴۰۰ کیلو ولت ارتقا دهیم تا پایداری شبکه برق افزایش پیدا کند.

در کشور، شورای پول و اعتبار داریم که به هیات مرکزی بانک مرکزی تغییر نام داده و وظیفه‌اش نظارت بر سیستم بانکی و تعیین استراتژی‌ها و مصوبات است. متاسفانه برخی از ناترازی‌های بانکی ما برمی‌گردد به شورای پول و اعتبار و بعضاً اعمال سلیقه‌هایی که در آن‌جا وجود داشت و اضافه پرداخت‌هایی که به برخی بانک‌ها انجام می‌شد.

ما هنوز کاری نکرده‌ایم که این بحران را حل کنیم، ما حتی در جهت جلوگیری از بدتر شدن شرایط هم کاری نکرده ایم. درواقع وضعیت انرژی ما مثل آن بیمار رو به موتی است که حتی وضعیتش پایدار هم نشده است.

باید قوانین پولی و بانکی، به ویژه قانون بانکداری بدون ربا، به‌گونه‌ای اصلاح شوند که بانک‌ها دیگر نتوانند وارد فرآیند بنگاه‌داری و ایجاد بنگاه شوند. با اصلاح قانون بانکداری در کشور، همه بانک‌ها ملزم شوند بنگاه‌ها و شرکت‌های موجود خود را به بخش خصوصی واگذار کنند.

نظام حکمرانی در کشور ما دو لنگرگاه ارزشی-ادراکی دارد که به‌نوعی ایدئولوژی حکمرانی در کشور بوده است. یکی اینکه به رفاه در حد معیشت نگاه شده و بنابراین نظام حکمرانی صرفاً به‌دنبال یک رفاه معیشتی بوده و خودش را مسئول ارزانی مصرفی دولتی شناخته است. مردم هم همواره نقد را ترجیح داده و بین مردم و حکومت توافق نانوشته‌ای صورت گرفته است. دوم مربوط به بُعد روابط بیرونی است که نظام حکمرانی حاضر نیست با دنیای غرب تعاملی از جنس تعاملاتی که دیگر کشورهای در حال توسعه ظرف دو، سه دهۀ اخیر برقرار کردند، داشته باشد.

اگر از یک ابزار نوین در زمان نامناسب استفاده کنیم منجر به عدم تعادل‌ می‌شود، نمونه بازر این مساله عملیات بازار باز بود.

صنعت گاز به پشتوانه اهمیت و جایگاهی که در مسیر توسعه دارد، کانون سیاست گذاری و برنامه ریزی اقتصادی محسوب می‌شود و به سبب آن، برخی از تصمیم گیری‌ها منجر به توسعه و برخی نیز شوربختانه منجر به ناترازی گاز و ایجاد دشواری برای اقتصاد می‌گردید.

مهم‌ترین دلیل شرایط نامساعد فعلی و انباشته شدن عدم‌تعادل‌ها و ناترازی‌ها در نظام بانکی، عدم‌تعیین‌تکلیف در قانون قبلی و ابهام در میزان مسوولیت و اختیارات بانک‌مرکزی بوده که البته در قانون جدید تلاش شده است آن اشکالات برطرف شود، ولی هنوز مواردی هست که نیاز به اصلاح دارد و از آنجا که این قانون تصویب و ابلاغ شده است، مسلما در اجرا با چنین مواردی روبه‌رو خواهیم شد و لازم خواهد بود در فرصت‌های آتی نسبت به اصلاح آنها از مسیر قانونی اقدام شود.

باید در نظر داشت با کاهش سفرهای تابستانی و آغاز پاییز، مصرف سوخت خودرو نیز احتمالا حدود ۱۰ میلیون لیتر در روز کاهش می‌یابد. همچنین اگر هم قرار شد وارداتی انجام شود دولت می‌تواند آن را به صادراتی که با قیمت بالاتر از ۳۵ هزار تومان در حال انجام است تخصیص دهد. افزون بر این می‌توان با همین پالایشگاه‌های موجود، تولید بنزین را نیز افزایش داد و به ویژه اینکه برای آینده ظرفیت پالایشگاه‌های در حال ساخت نیز وجود دارند.

باید قوانین پولی و بانکی، به ویژه قانون بانکداری بدون ربا، به‌گونه‌ای اصلاح شوند که بانک‌ها دیگر نتوانند وارد فرآیند بنگاه‌داری و ایجاد بنگاه شوند. با اصلاح قانون بانکداری در کشور، همه بانک‌ها ملزم شوند بنگاه‌ها و شرکت‌های موجود خود را به بخش خصوصی واگذار کنند.

مسعود نیلی، اقتصاددان و استاد دانشگاه

از طرفی صندوق‌های بازنشستگی کشوری و لشکری هر دو به‌طور کامل وارد بودجه دولت شده‌اند، به‌طوری که دیگر عملاً مفهومی به نام صندوق برای آنها معنا ندارد. بحران منابع آب، فرسایش خاک و آلودگی هوا هم زیست‌بوم کشور را دچار تهدید و تخریب کرده است. شرایط بازار کار کشور نیز به‌گونه‌ای است که در یک جمعیت در سنِ کارِ حدوداً 65 میلیون‌نفری، کمتر از 25 میلیون نفر شاغل داریم که یکی از پایین‌ترین نسبت‌های اشتغال در مقیاس بین‌المللی است. در حالی که در یک شرایط معمول از جمعیت در سن کار کشور باید حدود 38 میلیون نفر شاغل می‌بودند.

یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های این روزها، شرایط پیچیده‌ای است که اقتصاد کشور در آن گرفتار شده است. همه می‌دانیم که در حال حاضر اقتصاد ایران، با مجموعه‌ای از مشکلات و ابرچالش‌ها دست‌به‌گریبان است که خروجی آنها تشدید انواع ناترازی‌های بحران‌آفرین و فقر فزاینده جامعه ایران بوده است.

ناترازی‌های مالی و زیست محیطی، التهاب در روابط خارجی و شکاف‌های اجتماعی و فرهنگی بین نسلی سه مساله اصلی نظام حکمرانی کشور هستند که باید برای رفع آنها چاره‌اندیشی شود.