کمبود آب منطقه خاورمیانه را فرا گرفته است. از خوزستان ایران گرفته تا عراق، سوریه، لبنان و مصر همه درگیر مشکلیاند که علاوه بر کاهش بارندگی سیاستهای داخلی و خارجی نیز در آن دخالت دارند.
به گزارش نبأ خبر، موج گرما در خاورمیانه به بیآبی در برخی مناطق دامن زده است. هفتههاست که در ایران، عراق و شبهجزیره عربستان دما تا ۵۳ درجه سانتیگراد بالا میرود و تنها شبها کاهش یافته و بهندرت به زیر ۳۰ درجه میرسد.قطع برق ایستگاههای پمپاژ آب همراه با کاهش بارندگی در ماههای گذشته تأمین آب مردم منطقه را دشوار کرده است.گرمای هوا و کمبود آب و مناقشههای حاصل از آن در خاورمیانه موضوعی است که “تاگساشپیگل” آلمان در گزارشی به قلم توماس زایبرت به آن پرداخته است.نویسنده در این گزارش نخست به اعتراضات اخیر مردم خوزستان ایران به بیآبی پرداخته است؛ اعتراضاتی که از ۲۴ تیر شروع شد .مقامهای جمهوری اسلامی مسئولیت بیآبی و مشکلات جاری در خوزستان را عمدتا به گردن خشکسالی و تحریمهای آمریکا میاندازند، ولی معترضان میگویند، قربانی سوء مدیریت منابع آبی توسط همین مقامها شدهاند.
به گزارش دویچه وله در عراق در همسایگی ایران نیز هفتههاست که اعتراضات بالا گرفته است. در بصره، واقع در جنوب عراق و بغداد، پایتخت این کشور تظاهراتی علیه قطعی مداوم برق برپا شده است.اگرچه که عراق کشوری نفتخیز است، اما نتوانسته بعد از حمله نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا به این کشور در سال ۲۰۰۳ خود را در حوزههای برقرسانی و سایر زیرساختها بهروز کند.کاهش شدید نزولات آسمانی در ترکیه، همسایه عراق نیز مشکلاتی ایجاد کرده است.رودخانههای دجله و فرات که از کوههای ترکیه سرچشمه میگیرند و آب میلیونها نفر در عراق را تأمین میکنند نسبت به سالهای گذشته از آب کمتری برخوردارند.عراق ترکیه را به انسداد آب هر دوی این رودخانهها متهم کرده و ترکیه نیز این اتهام را رد میکند.این وضعیت با دعوایی که اخیرا بین ایران و عراق، بر سر بدهیهای معوقه عراق بالا گرفت بدتر نیز شده است. بر اساس گزارش رسانهها، عراق ۴ میلیارد دلار پول انرژی وارداتی از ایران را نپرداخته و ایران نیز به همین دلیل اخیرا صادرات انرژی خود به این کشور را متوقف کرده است.
مشکل تأمین آب در لبنان
لبنان هم با مشکل بیآبی دست و پنجه نرم میکند. این کشور که در پرداخت پول واردات انرژی مشکل دارد در هفتههای گذشته مجبور به خارج کردن دو نیروگاه خود از شبکه و قطعی برق شد.قطعی برق که گاه ۲۲ ساعت در روز ادامه دارد و کمبود منابع مالی دست به دست هم داده و به جیرهبندی آب در مناطق مسکونی لبنان منجر شده است.صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) هشدار داده که در ۶ هفته آینده ممکن است تأمین آب آشامیدنی در لبنان با مشکلی جدی مواجه شود.لبنان علاوه بر این با مشکل جنگلسوزی روبرو شده که در چند روز گذشته شمال این کشور را فرا گرفته است. وزیر کشاوزری لبنان گفته است که آتشسوزی ممکن است به مناطق مسکونی نیز سرایت کند.
کمبود شدید آب در سوریه
در شمال شرقی سوریه نیز بر سر آب دعواست. سازمان ملل متحد اخیرا از خطر قطع آب آشامیدنی در ایستگاه آب “آلوک” سوریه در مرز ترکیه سخن گفت.در این ایستگاه به طور طبیعی آبهای زیرزمینی به سدی که آب شهر حسکه را تأمین میکند منتقل میشوند.به گفته یونیسف، پمپاژ آب در “آلوک” متوقف شده، یک میلیون نفر بیآب ماندهاند و در حال حاضر کامیونها وظیفه آبرسانی را بر عهده گرفتهاند.این مشکل از سال ۲۰۱۹ شروع شد؛ از زمانی که ترکیه همراه با شبهنظامیان متحد خود به شمال شرقی سوریه لشکر کشید تا نیروهای کرد “یپگ” یا یگانهای مدافع خلق را از آنجا بتاراند.”آلوک” از آن زمان به بعد به کنترل ترکیه درآمد. اما برق این ایستگاه پمپاژ آب از منطقه مجاور تحت کنترل “یپگ” تأمین میشود.از آن پس کردها و ترکیه یکدیگر را متقابلا متهم به قطع برق این مرکز آبرسانی میکنند. ترکیه علاوه بر “یپگ” رژیم دمشق را نیز برای قطع برق “آلوک” مقصر میشناسد.
مشکل مصر، سودان و اتیوپی بر سر آب رودخانه نیل
به دلیل سد عظیمی که اتیوپی بر روی رودخانه نیل زده، مصر و سودان دائما از کاهش آب ورودی از این رودخانه در هراسند.این سد که در خدمت یک نیروگاه برق آبی اتیوپی است مخزنی با ظرفیت ۷۴ میلیارد متر مکعب آب دارد.اما مصر نیز برای تأمین آب آشامیدنی جمعیت ۱۰۰ میلیونی خود به نیل وابسته است و سودان نیز میترسد که کاهش آب ورودی از نیل نیروگاههای برقآبی این کشور را فلج کند.هر دوی این کشورها اتیوپی را متهم به بیتوجهی به مصالحشان میکنند. اما اتیوپی مخزن سد خود را تا اندازهای پر کرده که دو توربین از ۱۳ توربین آن میتوانند در ماههای آینده تولید برق را آغاز کنند.
بین سه کشور مذاکراتی درگرفته که تا کنون موفقیتی نداشته است. اتیوپی بارها تهدید به جنگ کرده است. چهار ماه پیش مصر و سودان دست به یک مانور نظامی مشترک زدند که هشداری به اتیوپی تلقی شد؛ بهویژه که نام این رزمایش این بود: نگهبانان نیل.