دولت چین ۵۰۰ میلیارد دلار تاکنون هزینه کرده و ۱۱ هزار کیلومتر ظرف ۶ سال خط آهن کشیده و قرار است شبکه قطارهای سریع‌السیر به هزار ان کیلومتر برسد. چین در پشت این سرمایه‌گذاری‌ها کدام استراتژی را تعقیب می‌کند؟ آیا رهبری حزب کمونیست چین تصور می کند می تواند با سرمایه گذاری جهان راتسخیرکند؟چهار […]
دولت چین ۵۰۰ میلیارد دلار تاکنون هزینه کرده و ۱۱ هزار کیلومتر ظرف ۶ سال خط آهن کشیده و قرار است شبکه قطارهای سریع‌السیر به هزار ان کیلومتر برسد. چین در پشت این سرمایه‌گذاری‌ها کدام استراتژی را تعقیب می‌کند؟
آیا رهبری حزب کمونیست چین تصور می کند می تواند با سرمایه گذاری جهان راتسخیرکند؟چهار سال پس از طرح برنامه‌ی “بازسازی راه ابریشم در قرن بیست و یکم” از سوی چین، نخستین نشست بزرگ بین‌المللی برای تعیین خطوط اصلی و چگونگی تحقق‌بخشیدن به آن برگزار می‌شود. ژاپن و آمریکا در این اجلاس شرکت نمی‌کنند. نشست بزرگ مکاری‌های بین‌المللی برای پیاده‌کردن طرح “یک کمربند- یک جاده” چین موسوم به “جاده ابریشم نوین” در روزهای ۱۴ و ۱۵ مه در پکن پایتخت چین برگزار می‌شود. بنا به گفته‌ی مقامات این کشور، قرار است رهبران ۲۸ و نمایندگان ۶۵ کشور در این اجلاس شرکت کنند.ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه، رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه، نورسلطان نظربایف، رییس جمهور قزاقستان و آنتونیو گوترز، دبیر کل سازمان ملل از این رهبران هستند. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، نیز از دعوت‌شدگان است، ولی بریگیته تسیپرس، وزیر اقتصاد آلمان به نمایندگی از این کشور در نشست پکن حضور خواهد داشت. از ایران، علی طیب‌نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی شرکت می‌کند.
تعیین خطوط اصلی و تامین هزینه
گفته می‌شود که شرکت‌کنندگان در اجلاس درباره موضوع‌هایی مانند گسترش زیرساخت‌ها، چگونگی سرمایه‌گذاری، همکاری اقتصادی و تجاری میان کشورهایی که در مسیر جاده ابریشم قرار دارند، تامین انرژی و منابع آن، همکاری‌های مالی، تبادلات فرهنگی، محیط زیست و همکاری‌های دریایی با یکدیگر به رایزنی می‌نشینند.برنامه‌ی “احیای راه ابریشم” در سال ۲۰۱۳ از سوی شی جین پینگ، رییس جمهور چین، مطرح شد. چین در این راستا قصد دارد با احداث جاده‌ای، آسیای مرکزی را به اروپا وصل کند. بدین‌منظور قرار است شاهراه‌ها، ریل‌ها و لوله‌های نفتی بی‌شماری در کشورهایی که در مسیر جاده قرار دارند، ساخته شوند.هزینه‌ی این طرح عظیم از طریق “بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت‌های آسیا ـ AIIB” با سرمایه‌ای بالغ بر یک صد میلیارد دلار آمریکا که در سال ۲۰۱۳ به همین منظور تاسیس شده، تامین می‌شود. سهم چین در این سرمایه‌گذاری، بیش از ۵۰ میلیارد دلار است. رهبران چین در این رابطه اعلام کرده‌اند که در روند اجرای طرح، اصول “مذاکره، سازندگی و بهره‌برداری مشترک” را رعایت خواهند کرد. منتقدان و مخالفان آن را “پروژه‌ای برای تسخیر جهان” از سوی چین می‌نامند.
استقبال ایران
با آن که چین همواره تاکید کرده که احیای راه ابریشم در قرن ۲۱ میلادی تنها با تلاش‌های جهانی تحقق‌پذیر است، با این‌حال برخی از کشورها چین را به “انحصارطلبی” متهم می‌کنند. آمریکا و ژاپن از جمله‌ی این کشورها هستند.ژاپن به ویژه به دلایل تاریخی از همکاری با طرح چین سرباز می‌زند و آن را قدرت‌نمایی “رقیب آسیایی” خود ارزیابی می‌کند. در همین راستا ژاپن در سال ۲۰۱۵ اعلام کرد برای تامین هزینه‌های طرح‌های زیرساختی خود در آسیا، برنامه‌ای ۵ ساله در نظر گرفته و مبلغی بالغ بر ۱۱۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کرده است.ایران و آلمان از جمله کشورهایی هستند که از طرح بازسازی جاده‌ابریشم استقبال می‌کنند. وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران در این رابطه می‌گوید جمهوری اسلامی “تمام توان، همکاری و تلاش خود را برای اجرای بهتر و کاملتر این طرح به‌کار می‌گیرد.” به گفته‌ی طیب‌نیا اجرای این برنامه، نقش مهمی در راستای توسعه‌ی جهانی و مناسبات کشورها خواهد داشت.
