در شرایطی که مقامات رسمی در تلاش برای دریافت مجوز انجام معاملات اختصاصی برای سهام پدیده از شورای بورس هستند، سایه ابهام بر سر پرونده سهام پدیده و سهامدارانش بیشتر شده است. انجام تبلیغات تلویزیونی و از آن بدتر تاسیس یک سامانه رسمی معاملات سهام(سناپ) که علنا نقش یک بورس مجزا را بازی می‌کند با […]
در شرایطی که مقامات رسمی در تلاش برای دریافت مجوز انجام معاملات اختصاصی برای سهام پدیده از شورای بورس هستند، سایه ابهام بر سر پرونده سهام پدیده و سهامدارانش بیشتر شده است.
انجام تبلیغات تلویزیونی و از آن بدتر تاسیس یک سامانه رسمی معاملات سهام(سناپ) که علنا نقش یک بورس مجزا را بازی می‌کند با همکاری دستگاه‌های دولتی و سازمان بورس فقط بخشی از این امتیازات است که مشخص نیست چگونه به پدیده اعطا شده است. حتی براساس آنچه وزارت کشور اعلام کرده قرار است سازمان بورس رأسا برای دریافت مجوز‌های لازم از شورای‌عالی بورس برای انجام معاملات سهام این شرکت از طریق اتاق معاملات اختصاصی اقدام کند. این سازمان گزارشی هم در این‌باره در دوم خرداد امسال به وزارت کشور ارسال کرده است.
شرکت توسعه بین‌المللی صنعت گردشگری پدیده شاندیز بهمن۱۳۸۳ در مشهد به ثبت رسید و نزدیک به چند سال است، با مجموعه‌ای از اتهامات و انتقادات پیرامون سهام خود روبه‌روست. در دی‌ماه۱۳۹۳ برخی از دفاتر فروش سهام پدیده شاندیز در مشهد و برخی شهرهای بزرگ ایران پلمپ شد. بعد از این رویداد موضوع فروش سهام این شرکت به سهامداران در سازمان بورس مورد بررسی قرار گرفت اما اطلاعاتی در مورد این شرکت منتشر نشد.
هم‌اکنون سهام این شرکت خارج از بورس به قیمت هر سهم ۲۵۰۰تومان خرید و فروش می‌شود و سازمان بورس هم با حمایت‌های وزارت کشور اقدامات زیادی را برای تاسیس یک سامانه اختصاصی برای این شرکت انجام داده است. این کاری است که سازمان بورس برای هیچ شرکتی انجام نمی‌دهد حتی اگر قرار باشد گروه‌های اقتصادی بزرگ هم که صاحب ده‌ها شرکت هستند، این کار را انجام دهند.
براساس قانون، تاسیس هر بورسی به مجوز‌های رسمی سازمان بورس نیاز دارد و اختصاص یک سامانه مستقل که حکم یک بورس مستقل را دارد با روح قانون بازار اوراق بهادار منافات دارد؛ ضمن آنکه از زمان راه‌اندازی فرابورس براساس قانون از فعالیت سامانه‌هایی که قبلا عملکرد مشابه داشتند، جلوگیری شد. با این تعاریف مشخص نیست حمایت‌هایی که از سهام پدیده می‌شود از چه مجرایی انجام می‌شود. اکنون پرسش‌های مختلفی رویاروی پرونده سهام پدیده است؟
به گزارش همشهری، پرسش اول این است که اولا چرا سهام این شرکت تافته جدابافته شده و به جای اینکه سهامش در بورس یا فرابورس دادوستد شود سامانه اختصاصی با همکاری نهاد‌های رسمی برایش راه‌اندازی می‌شود؟
پرسش دوم این است که سرنوشت اتهام‌هایی که قبلا به شرکت پدیده زده می‌شد و رسانه‌ها هم آن را پوشش خبری داده‌اند، چه می‌شود؟
و پرسش سوم این است که ارزش واقعی هر سهم این شرکت چقدر است و تکلیف دارایی سهامداران این شرکت که برخی، آنها را حتی تا ۵۰هزار نفر هم تخمین زده‌اند چه می‌شود؟
اینها پرسش‌هایی است که نهادها و سازمان‌هایی مانند وزارت اقتصاد، وزارت کشور و سازمان بورس باید به آن پاسخ دهند.
آنطورکه وزارت کشور اعلام کرده است سال قبل ۳نفر از متخصصان بورس به‌عنوان مسئول ایجاد اتاق مبادلات سهام شرکت پدیده تعیین شدند.هیأت سه‌نفره منتخب با مشورت و هدایت مستقیم سازمان بورس و مدیران پدیده، پس از ۳ماه، نرم‌افزار مورد نیاز اتاق معاملات را تهیه کردند؛
این معامله در هفته پایانی سال۹۵ افتتاح شد و وزیر اقتصاد فروردین امسال آن را تأیید کرد اما در عین حال برای اینکه این کار جنبه قانونی داشته باشد وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان بورس برای افزایش جنبه قانونی این کار اعلام کردند این کار به تأیید شورای‌عالی امنیت ملی نیاز دارد، اما بعد از نشستی که در شورای‌عالی امنیت ملی برگزار شد این شورا اعلام کرد: مطابق قانون، تصمیم‌گیری در ارتباط با این موضوع در حیطه اختیارات شورای بورس است.
پس از این جلسه قرار شد سازمان بورس رأسا برای دریافت مجوز از طریق شورای بورس اقدام کند. آنطور که بابک دین‌پرست، معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای وزیر کشور اعلام کرده است، در آخرین جلسه‌ای که ۳۰اردیبهشت‌ماه با حضور مسئولان سازمان بورس برگزار شد قرار شده موضوع در جلسه آینده شورای بورس مطرح و تصمیمات لازم گرفته شود.
اما پرسش این است که آیا قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذر‌ماه سال۱۳۸۴ مجوز تأسیس سامانه سناپ را برای انجام اختصاصی معاملات سهام پدیده می‌دهد؟
اکنون با تحولاتی که رخ داده است مشخص نیست ارزش سهام پدیده چقدر است.قبلا عباسعلی طوسیان، مدیر امور سهام پدیده در مورد سامانه نقل و انتقال سهام پدیده گفته بود: تا‌کنون ٨۴٢ دستور خرید و تعداد١٣٨٨٠ سهم معامله شده و ارزش سهم پدیده به دو قسمت سهم توسعه و سهم ابنیه تقسیم شده که این سهم از ٣٣٧۵٠ریال به ٢۵٠٠٠ریال (حدود ۲۵درصد) افت کرده است.
براساس آنچه درصورت‌های مالی سال۹۴ این شرکت درج شده سرمایه یا آورده محسن پهلوان‌مقدم، مؤسس و مالک مجموعه پدیده ۲٫۵میلیون تومان است.
این صورت‌های مالی توسط مؤسسه حسابرسی و خدمات مدیریت دایا رهیافت مورد بررسی قرار گرفته است. این مؤسسه در مورد صورت‌های مالی سال مالی۹۴ اعلام کرده است: پدیده با سرمایه ۱۸۷میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومانی زیان انباشته‌ای بالغ بر ۲۰۷میلیارد و ۸۷۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان را تا پایان دوره مالی منتهی به پایان اسفند‌ماه۹۴ محقق ساخته است که معادل ۱۱۰درصد سرمایه ثبتی این شرکت است. به‌عبارتی بهتر سرمایه پدیده شاندیز در ازای زیان انباشته کنونی به‌طور کامل سوخت شده محسوب می‌شود و این در حالی است که بخشی از پروژه‌های این مجموعه، نیمه‌تکمیل و در حال ساخت است.
از نکات قابل توجه درصورت‌های مالی این شرکت سرفصل تسهیلات دریافتی است که از ۶۲۵ میلیارد تومان تسهیلات ٢۴درصدی مبلغ ۵۴۵ میلیارد تومان از مؤسسه اعتباری ادغام شده میزان و الباقی ٨٠ میلیارد تومان از مؤسسه اعتباری ملل یا عسکریه سابق بوده است.
برخی خبر‌ها نشان می‌دهد اخیرا با تشکیل سندیکای بانکی متشکل از بانک‌های صادرات، ملی، ملت، سپه، تجارت و شهر، ۵۰۰ میلیارد تومان تسهیلات برای تخصیص به تکمیل بخشی از پروژه‌های مجموعه شاندیز درنظر گرفته شده است.اما وزارت کشور هنوز در مورد این اطلاعات به‌طور کامل شفاف‌سازی نکرده است ضمن اینکه صورت‌های مالی جدید این شرکت نیز منتشر نشده است و معلوم نیست آیا مطابق قانون این سازمان اطلاعاتش را برای اطلاع سهامداران در اختیار سازمان بورس و اوراق بهادار قرار خواهد داد یا خیر.
سازمان بورس هنوز در این‌باره اظهارنظر نکرده است، با وجود چنین شرایطی مشخص نیست آیا قیمتی که در سامانه معاملات سهام این شرکت تحت عنوان سناپ دادوستد می‌شود مطابق با ارزش ذاتی این شرکت است یا خیر.
سابقه مشکلات موجود برای سهام پدیده به مصوبات سال۹۳ دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی برمی‌گردد که در دی‌ماه۱۳۹۳ ابلاغ و طی آن سازمان بورس و اوراق بهادار موظف به ارائه طرح مورد نیاز برای ورود شرکت پدیده به بورس شده بود.پس از آنکه این موضوع در جلسات متعددی و ازجمله شورای امنیت کشور مطرح و بر راه‌اندازی اتاق مبادلات و معاملات سهام(OTC) تأکید شد، با تعامل بسیار خوب سازمان بورس و اوراق بهادار، مقدمات شکل‌گیری این موضوع فراهم شد. نخست بیش از ١٠نفر از متخصصان و کارشناسان خبره حوزه بورس برای تعیین صلاحیت به سازمان بورس و اوراق بهادار معرفی شدند که درنهایت ۳تن از این افراد از سوی سازمان مذکور به‌عنوان ناظر و مسئول راه‌اندازی اتاق مبادلات سهام شرکت پدیده تعیین و به‌طور رسمی معرفی شدند.
هیأت سه‌نفره منتخب با مشورت و هدایت مستقیم مسئولان ذیربط سازمان بورس و همکاری مدیران شرکت پدیده، پس از حدود۳ماه کار مستمر، نسبت به تهیه، تکمیل و تأیید نهایی نرم‌افزار مورد نیاز اتاق، بیانیه شفافیت‌سازی و دستورالعمل معاملاتی آن اقدام کردند.
در نهایت سازمان بورس و اوراق بهادار پس از تکمیل فرایند قانونی مورد اشاره در یازدهم بهمن‌ماه سال٩۵ به‌طور رسمی اعلام کرد که تمامی مقدمات راه‌اندازی اتاق معاملات و مبادلات سهام شرکت انجام شده و به موجب تصمیمات هیأت سه‌نفره ناظر بر فعالیت اتاق و مدیران شرکت، مقرر شده است که سامانه یادشده در تاریخ ۲۰ /۱۱ /۹۵ راه‌اندازی شود.
ستاد تدبیر و ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی و شرکت‌های سرمایه‌گذاری استان خراسان رضوی در جلسه ۲۴ /۱۱ /۱۳۹۵ خود که با حضور کلیه اعضای ستاد و نماینده سازمان بورس برگزارشد، مقرر شد که اتاق مبالات سهام شرکت پدیده آغاز به‌کار کند که درنهایت این اتاق در هفته پایانی سال۹۵ افتتاح شد که وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی نیز در تاریخ۹ /۱ /۹۶، صحت اجرای فرایند مذکور را تأکید و اعلام کرد.
به‌دنبال برگزاری این جلسات وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان بورس و اوراق بهادار بر این نکته تأکید کردند که برای تقویت مبانی قانونی فعالیت اتاق پایاپای شرکت پدیده بایدمجوز‌های لازم از شورای‌عالی امنیت ملی دریافت شود اما پس از انجام مکاتبات مختلف بین وزارت کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی،
دفتر ریاست‌جمهوری و دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی، در نهایت دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی اعلام کرد که تصمیم‌گیری در ارتباط با این موضوع در حیطه مسئولیت‌ها و اختیارات قانونی شورای‌عالی بورس است‌که برای اجرایی کردن این نظریه جلسه‌ای در تاریخ۲۶/ ۲ /۹۶، با حضور رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، نمایندگان استانداری خراسان رضوی و هیأت مدیره شرکت پدیده در محل وزارت کشور برگزار و متعاقبا نیز جلسه‌ای در تاریخ۳۰ /۲ /۹۶ با حضور مسئولان سازمان بورس و اوراق بهادار، در دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی تشکیل و در نهایت مقرر شد که موضوع در جلسه بعدی شورای‌عالی بورس مطرح شود.
با توجه به طرح برخی اشکالات و ابهامات درباره فرایند نقل و انتقال سهام در سامانه اتاق مبادلات و همچنین کاهش نرخ سهام شرکت پدیده در این مدت براساس مصوبات جلسات مورخ ۱۳/ ۲ /۹۶ مشهد، ۲۶ /۲/ ۹۶ وزارت کشور و ۳۰/ ۲ /۹۶ دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی مقرر شده بود که سازمان بورس و اوراق بهادار به نحو مقتضی و با استفاده از ظرفیت کمیته سه‌نفره نظارت بر فعالیت اتاق، نسبت به بررسی این دو موضوع اقدام و نظر کارشناسی خود را اعلام کند بعد از این ماجرا سازمان بورس و اوراق بهادار دوم خرداد امسال نتیجه بررسی‌های انجام شده را به‌طور رسمی برای وزارت کشور ارسال کرد اما هنوز از نتایج این بررسی‌ها اطلاعی در دست نیست.
منبع : الف
