روابط بانکی ایران با سایر کشورها به روش سیستم صرافی ها!/ غول ارز چند نرخی سرانجام شکست می‌خورد؟

با توجه به بحران های منطقه‌ای و وضعیت صادرات کشور انتظار می رود وعده یکسان سازی نرخ ارز به شش ماه بعدی سال جاری موکول نشود.

به نقل از صدا نیوز ،تک نرخی شدن ارز، وعده ای که به کرات از زبان مسئولان ذی‌ربط به گوش می رسد و علی رغم وجود معضلات بسیار به ویژه در بخش صادرات هنوز اقدام مهمی برای یکسان سازی آن انجام نشده است.

از سال ۹۳ تا کنون این وعده از سوی رئیس بانک مرکزی داده شده است. همچنین علی طیب نیا وزیر اقتصاد در مرداد ۹۵ در گفتگویی تلویزیونی با بیان اینکه تا کنون بخش مهمی از اقدامات دولت در راستای یکسان سازی نرخ ارز انجام شده است، افزود: سایر اقدامات نیز در دستور کار قرار دارد به همین منظور برنامه ریزی کرده ایم تا در انتهای سال، سیستم نرخ واحد ارز در کشور اجرایی شود.

علاوه بر این موضوع محمدرضا پورابراهیمی در گفتگوی رسانه‌ای درباره اهتمام واقعی دولت برای یکسان‌سازی نرخ ارز، گفته است: در شرایط کنونی بهترین موقعیت است که دولت این کار را انجام دهد، ولی دولت می‌گوید شش ماه بعد و زمانش که برسد باز می‌گوید شش ماه دیگر و شش ماه بعد هم وعده شش ماه دیگر را می‌دهد.

امید آن می رود با توجه به وجود مشکلات متعدد در عرصه اقتصادی کشور از جمله رفع معضلات بین المللی و رکود حاکم بر اقتصاد کشور شاهد یکسان سازی نرخ ارز باشیم، چراکه تحقق آن به مرور زمان منجر به شفاف سازی فعالیت در بازار، توسعه فعالیت های بازرگانی و تجاری می شود.

شایان ذکر است که اقتصاد ایران تا کنون دو بار ارز تک نرخی را تجربه کرده است. نخستین بار در سال ۷۲ زمانیکه حجم تعهدات ارزی کشور بالا و دیون ارزی بالفعل به ۴۰ میلیارد دلار رسیده بود و دیگری در سال ۸۱۱ که بانک مرکزی دارای قدرت بسیار خوبی بود، به طوریکه می توانست بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون دلار نقدینگی ایجاد کند واجازه نوسانات شدید به ارز را ندهد.

به گفته معاون ارزی بانک مرکزی تأمین مابه‌التفاوت نرخ ارز قانونی در سال ۷۲ مشکل بانک مرکزی و فعالان بود و سبب شد تا سرانجام این طرح با شکست زودرسی روبه‌رو شود.

با توجه به مطالب فوق می توان دریافت که رسیدن به این مهم امری غیر قابل ممکن نبوده و انتظار می رود دولت با اتخاذ سیاست گذاری مناسب، شرایط را برای تحقق آن مهیا کند.

 واقعی شدن نرخ ارز، توسعه صادرات را به دنبال دارد

در همین راستا محمد رضا نجفی منش عضو هیئت مدیره انجمن قطعه سازان   عنوان کرد: تک نرخی شدن نرخ ارز ، موجب سامان گرفتن تولید و صادرات می شود، در حال حاضر تولیدکننده ها به‌دلیل نوسانات نرخ ارز، واردکننده شده اند چون تولید توجیه ندارد.

عضو اتاق بازرگانی تهران اظهار داشت: بانک مرکزی در گذشته با ورود به این بازار و پایین نگه داشتن این نرخ به صورت تصنعی باعث بروز معضلاتی شده، لذا با واگذاری این امر به مکانیزم های بازار، شاهد شفافیت اقتصادی خواهیم بود.

نجفی منش با بیان اینکه صادرکنندگان در وضعیت سردرگمی برای نرخ صادرات کالاهای خود به سر می برند، گفت: اکنون شرایط برای تک نرخی کردن ارز مهیا است، بنابراین انتظار می‌رود مسئولان ذی‌ربط با تبیین برنامه ریزی های مدون شرایط را برای تحقق آن فراهم کنند.

وی با بیان اینکه واقعی شدن نرخ ارز توسعه صادرات را به دنبال خواهد داشت ، گفت: پس از این یکسان سازی، اصلاحات نظام بانکی شروع شده و تحقق این امر کاهش نرخ تورم را به ارمغان خواهد آورد.

 صادرکنندگان هیچگاه به دنبال افزایش نرخ ارز نیستند

در همین راستا چندی پیش محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران اظهار داشت: به نظر می‌رسد که واقعی بودن نرخ ارز در کنار تک نرخی شدن آن باید دیده شود؛ در غیر این صورت به سرنوشت شکست تک‌نرخی کردن ارز در سال ۷۲ منجر خواهد شد.

وی همچنین معتقد است؛ صادرکنندگان هیچگاه به دنبال افزایش نرخ ارز نیستند، بلکه مطالبه‌گر اجرای یک قانون مغفول مانده هستند که در هیچ یک از دولتها اجرا نشده و از برنامه سوم تاکنون هم، وجود داشته است؛ به نحوی که نرخ ارز، متناسب با افزایش تورم، تعیین شود.

رئیس کنفدراسیون صادرات ایران تصریح کرد: وقتی نرخ ارز، متناسب با تورم افزایش نیابد، عملاً به تولید لطمه وارد می‌شود و فرصت رقابتی را از دست می‌دهد، در عین حال فرصت در اختیار واردات رسمی و غیررسمی و به خصوص قاچاق قرار می‌گیرد.

وی اظهار داشت: بر خلاف گفته معاون ارزی بانک مرکزی، روابط بانکی ایران هنوز مثل قبل از دوران تحریم نیست و عملاً سیستم صرافی حاکم است، این درحالی است که صادرکنندگان علاقه‌ای به استفاده از سیستم صرافی ندارند.

لاهوتی تأکید کرد: اکنون بازار قطر را به دلیل نداشتن سیستم بانکی، نمی توانیم در اختیار داشته باشیم و نظام بانکی ایران تنها با چند بانک کوچک اروپایی رابطه برقرار کرده است که عملاً کاری را از پیش نمی برد.

بحران های منطقه ای مشکلات چند نرخی بودن ارز را دوچندان کرده است

مهدی معصومی اصفهانی عضو اتاق بازرگانی تهران ، وضعیت فعلی را بهترین زمان برای ارز تک نرخی متصور شد و عنوان کرد: تحقق این امر به علت وجود تنش کم در حوزه تجارت، کمترین اعتراض و واکنشی از جانب فعالان اقتصادی را به دنبال خواهد داشت.

وی در پاسخ به این سوال که چه عواملی برای یکسان سازی نرخ ارز نیازمند است، گفت: اقتصاد کشور به دو بخش تقسیم شده که بخشی از آن درگیر تورم ساختگی و بخش دیگر به علت اهمیت منافع مردم از جمله حوزه مواد غذایی فاقد تورم است که این امر مانع تک نرخی شدن ارز می شود.

معصومی اصفهانی با اشاره به اینکه کنترل نرخ ارز در شرایط فعلی امری ضروری است، گفت: در حال حاضر وجود مسائل و بحران های منطقه ای مشکلات چند نرخی بودن ارز را دوچندان می‌کند، بنابراین باید با اولویت قراردادن صادرات کالاهای اساسی، تک نرخی شدن آن را در دستور کار قرار داد.

با توجه به بحران های منطقه ای  و وضعیت صادرات کشور، انتظار می رود وعده یکسان سازی نرخ ارز به شش ماه بعدیِ سال جاری، موکول نشود.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان