آیا “پکن” رهبر آینده جهان است؟!

“پکن” اخیرا اعلام کرده که آماده است رهبری جهان را در شکل دادن به “نظم نوین جهانی” در راستای حراست از امنیت بین المللی  بر عهده گیرد.

به نقل از صدا نیوز ، این موضع در مقابل “ملی گرایی” و روند تضعیف “جهانی شدن” در دنیا و به خصوص سیاست ” آمریکا در رأس” دولت دونالد ترامپ اتحاذ شده است.
پکن، از زمان قدرت گرفتن رهبران “نسل پنجم” که از سال ۲۰۱۲ سکان رهبری را بر عهده دارند، بر این نکته تاکید می کند که خواهان به رسمیت شناختن جایگاه جهانی چین و مشارکت قوی این کشور در صحنه بین المللی است.

این موضع با سیاست سه دوره قبلی (دنگ – جیانگ – هو) که “پکن” سیاست “پنهان کردن قدرت خود در پشت بوته ها” را برای جلوگیری از ایجاد حساسیت تعقیب می کرد، متفاوت است.

“شی جین پینگ” رییس جمهور چین که اخیرا لقب “رهبر کلیدی” را به القاب خود اضافه کرده است، اعلام داشته که به سبب  فرایند “انزواگرایی و ملی گرایی واشنگتن” و سیاست “برگزیت” لندن، چین ناخواسته هدایت و رهبری جهان در تعمیق جهانی شدن را در بر خواهد گرفت.

“پکن” معتقد است که سلطه غرب بر جهان به دلیل عدم اراده لازم در نزد رهبران غرب و موج گسترده ملی گرایی که گاه جنبه افراطی به خود گرفته در شرف پایان است و در چنین وضعیتی،  رهبری جدیدی برای جهان لازم است که با تاکید بر حفظ و تداوم “جهانی شدن” و “امنیت بین المللی”، سکان تعامل جهانی که شیرازه آن حراست از اقتصاد جهانی است را بر عهده گیرد؛ جهانی که به زعم چین از عدالت و انصاف بیشتری برخودار باشد.

رهبران چین با استناد به کنفرانس اخیر ” مونیخ” و تلاش کشورهای حاضر در برگزیدن ملی گرایی و … بر این باور هستند که جهان به سوی تقویت مرزها و حمایت اقتصادهای ملی و حفاظت گرایی و بسته بودن در حرکت است که محیطی نا امن را تداعی می کند. به عبارت دیگر سیاست های جاری جهانی از قبیل منع های مهاجرتی، خروج از پیمان های جهانی و منطقه ای و برتری جویی در داشتن زرادخانه های هسته ای و… امنیت جهانی را به مخاطره خواهد انداخت و سرمایه هایی را که باید در ایجاد رفاه نسل های آینده به تاراج می برد.

نظم موجود بین المللی نشات گرفته از اوضاع و احوال پس از جنگ جهانی دوم است، زمانی که آلمان و ژاپن شکست خوردند و شوروی سابق و بریتانیا و فرانسه شدیدا تضعیف شده بودند. در چنان وضعیتی، ایالات متحده آمریکا نظم جدیدی را با رهبری خود بر عهده گرفت که در آن بر لیبرال دموکراسی تاکید می شد. معذلک به مرور زمان “واشنگتن” رهیافت امپرالیستی را پیشه کرد و کشورها متعددی را مورد تعرض قرار داد.

“پکن” در سمینار امنیت ملی که در ماه گذشته برگزار شد دو رهیافت تحت عنوان “دو رهنمون لینگه این داو” را در ارتباط با نظم جهانی و امنیت بین المللی مطرح کرد که در آن تقویت روندجهانی شدن اقتصاد بین الملل به عنوان تنها راه نجات بشر از ویرانی گسترده امروزی مورد تاکید قرار گرفته است.

سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا چین توان لازم را رهبری جهان دارد؟ زیرا که “اراده”، هر چند لازم است و به تنهایی کافی نیست.
در این راستا دو اجلاس سالانه ” کنگره خلق چین” و “کمیته ملی کنفرانس مشورتی خلق چین” با تاکید بر بی اعتمادی حاصل از سیاست های دولت جدید آمریکا و جو حاکم درون گرایی در اروپا، برگزار می شودد تا پکن نشان دهد که استراتژی برخورد با این وضعیت را مد نظر دارد. “شی جین پینگ” در گردهایی ” داوس” در ماه ژانویه ۲۰۱۷ اعلام آمادگی کرده است که با روند ضد جهانی شدن مقابله نماید.

برخی از چین شناسان بر این عقیده هستند که مجمع “یک کمربند – یک جاده” که قرار است در ماه مه ۲۰۱۷ در “پکن” برگزار گردد، از اجلاس “جی بیست” که در ماه سپتامبر سال گذشته تشکیل شد به مراتب بزرگتر خواهد بود. ابتکار ” یک کمربند – یک جاده ” در سال ۲۰۱۴  با سرمایه گذاری اولیه ۴۰ میلیارد دلاری که از ذخایر غنی ارزی چین می باشد، عملیاتی شد. از آن زمان سرمایه های زیادی جذب این طرح عظیم شده که می توان به موافقت دولت سنگاپور در شراکت ۲۲ میلیارد دلاری با ” بانک عمران چین” اشاره نمود.
در این چارچوب، چین سرمایه گذاری کلان در سراسر جهان را آغاز کرده است که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– سرمایه گذاری ۱۵ میلیارد دلاری در پروژه نفت و گاز قزاقستان

– تعهد ۲۵۰ میلیارد دلاری ظرف یک دهه آینده برای کمک به توسعه آمریکای جنوبی (بخش خصوصی چین اعلام آمادگی کرده که کانالی به مسافت ۲۵۵ کیلومتر که سراسر کشور نیکاراگو می گذرد را بودجه ۵۰ میلیارد دلاری را احداث نماید)

– تامین سه میلیارد دلاری خطوط راه آهن بلگراد- بوداپست

– احداث ۲۲۳۳ کیلومتر خطوط  راه آهن  و ۳۳۵۰ کیلومتر بزرگ راه در قاره آفریقا

– ساخت کریدور ۴۶ میلیارد دلاری جاده ای شامل راه آهن ساخت پل در پاکستان

– مشارکت در توسعه صنعت انرژی ایران ، کشوری که نیاز به سرمایه گذاری ۱۰۰ میلیارد دلاری در احیای توان تولید نفت و گاز دارد؛ در سفر اخیر رییس جمهور چین به ایران افزایش حجم مبادلات اقتصادی بازرگانی دو کشور ایران و چین به ۶۰۰ میلیارد دلار ظرف یک دهه هدفگذاری شد.
– حمایت مالی از “بانک سرمایه گذاری زیر ساختهای آسیایی” که ۵۳ عضو دارد با قول سرمایه گذاری اولیه ۱۰۰ میلیارد دلاری “پکن”

– پرداخت ۸۰ میلیارد دلار وام کم بهره به اقتصادهای ضعیف آسیایی توسط ” بانک واردات و صادرات چین” در سال ۲۰۱۵ که  به مراتب بیشتر از وام ۲۷ میلیارد دلاری” بانک توسعه آسیایی” در آن سال است.” پکن” اعلام داشته است که منبعد در کشورهای نیازمند سرمایه به مشارکت در پروژه پرداخته و از سرمایه گذاری صرف پرهیز خواهد کرد.

در پایان باید متذکر شد که رهبری چین در تعمیق ” جهانی شدن” که امنیت و رفاه جهانی حاصل خود دارد نه تنها زندگی مردم آن کشور را بهبود خواهد بخشید بلکه به توسعه جهانی که در گروی تعامل بین المللی است خواهد انجامید. انبوهی از کشورهای جهان از قدرت بالقوه برخوردار هستند ولی از سرمایه و تخصص لازم در رهایی از توسعه نیافتگی بر خوردار نمی باشند که تعامل با دیگران تنها راه نجات است.

جمهوری خلق چین در یک نگاه:
جمعیت یک میلیارد و  ۳۸۲ میلیون نفر – برابر ۱۸٫۴% جهان ،
رشد جمعیت:  ۰٫۴۹ ،
مساحت: ۹٫۶ میلیون متر مربع( بزرگترین کشور جهان پس از روسیه و کانادا) ،
مرز آبی: ۱۸۰۰۰کیلومتر ،
تولید ناخالص داخلی( اسمی): ۱۱٫۳۹ تریلیون دلار( دوم در جهان)،
تولید ناخالص داخلی( معیار قدرت خرید) ۲۷٫۲۱ تریلیون دلار ( اول در جهان)،
رشد تولید ناخالص : ۶٫۷%،
درآمد سرانه (اسمی) : ۸٫۲۶۱ هزار دلار،
در آمد سرانه (معیار قدرت خرید): ۱۵٫۴۲۴ هزار دلار،
تولید ناخالص داخلی بر اساس بخش اقتصادی: کشاورزی ۹%- صنعت ۴۰٫۵%- خدمات ۵۰٫۵%،
نیروی کار: ۸۰۷ میلیون،
نرخ بیکاری: ۴٫۵%،
صادرات: ۲٫۳ تریلیون دلار،
واردات: ۱٫۷ تریلیون دلار،
ذخایر ارزی: ۳٫۳ تریلیون ( اخیرا برای تقویت اقتصاد کاهش داشته است)،
بزرگترین کشور تجاری جهان،
اولین کشور آسیایی با تولید ناخالص داخلی بالای ۱۰ تریلیون دلار،