به نقل از صدانیوز ،یک اقتصاددان درباره مخاطرات بودجه ۹۸ گفت: «من شنیدم از دو سال پیش دولت شروع به آینده فروشی کرده است. منظور از آینده فروشی، انتشار اوراق بدهی است که این در آینده می‌تواند اقتصاد ایران را نابود کند. حالا انتشار اوراق بدهی یعنی چه؟ یعنی دولت اوراق با یک نرخ سودی […]
به نقل از صدانیوز ،یک اقتصاددان درباره مخاطرات بودجه ۹۸ گفت: «من شنیدم از دو سال پیش دولت شروع به آینده فروشی کرده است. منظور از آینده فروشی، انتشار اوراق بدهی است که این در آینده می‌تواند اقتصاد ایران را نابود کند. حالا انتشار اوراق بدهی یعنی چه؟ یعنی دولت اوراق با یک نرخ سودی منتشر می‌کند. مردم این اوراق را می‌خرند و نگهداری می‌کنند تا سال آینده دولت اصل پول و نرخ سود آن را پرداخت کند. این موجب انباشت بدهی می‌شود و دولت سه سال است که دست به چنین کاری زده است
ما یک زمانی با فروش نفت کشور را اداره می‌کردیم و الان دو سه سال است که اوراق منتشر می‌کنیم. این در حالی است که دولت حق ندارد برای هزینه‌های جاری خود اوراق منتشر کند. مثل این است که مثلا فردی پولی برای خرج ماهانه خود قرض کند و در ازای آن یک چک با ده درصد سود به فرد مقابل بدهد و ماه بعد هم نداشته باشد این چک را پاس کند و بگوید دومیلیون دیگر قرض بدهید و من یک چک به اندازه هر دو بدهی می‌دهم. این یعنی انباشت بدهی و آینده فروشی. دولت باید درآمد‌های مالیاتی را افزایش می‌داد نه اینکه اوراق بدهی منتشر کند.»
وحید شقاقی شهری تحلیلگر مسائل اقتصادی در خصوص ارز ۵۷۰۰ تومانی که به احتمال زیاد در بودجه سال ۹۸ در نظر گرفته شده، عنوان کرد: «شنیده‌های من درباره بودجه سال آینده به شدت نگران کننده است. زیرا به نظر می‌رسد این بودجه به هیچ عنوان مناسب با شرایط تحریم‌ها نیست و به نوعی بدترین بودجه برای مقابله با تحریم تدوین شده است. زیرا اولا دولت باید در شرایط تحریم اعتبارات هزینه‌ای خود را کاهش می‌داد و هزینه‌ها را کنترل می‌کرد. اما من شنیدم که اعتبارات هزینه‌ای تا حدود ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده و بودجه از حدود ۳۶۰ هزار میلیارد تومان به ۴۴۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. یعنی بودجه سال ۹۸ را انبساطی بسته اند. این در حالی است که در شرایط تحریم ما باید مدیریت مصرف انجام دهیم و هزینه‌ها را تا حد امکان پایین بیاوریم. اعتبارات هزینه‌ای در سال ۹۷ حدود ۲۰۲ هزار میلیارد تومان بود و الان در بودجه سال ۹۸ حدود ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است. این یعنی اتلاف منابع. زیرا دولت باید از همان ۲۰۲ هزار میلیارد تومان حدود ۳۰ دردصد یا حداقل ۲۰ درصد کم می‌کرد.»
وی ادامه داد: «دوما درآمد‌های مالیاتی در بودجه ۹۷، ۱۴۲ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود، اما برآورد‌ها نشان می‌دهند که در سال ۹۷ بیشتر از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان امکان کسب درآمد مالیاتی وجود نخواهد داشت. زیرا در شش ماهه نخست امسال به جای ۷۰ هزار میلیارد تومان تنها ۵۰ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی نسیب دولت شد. حالا من شنیدم که در بودجه سال آینده درآمد‌های مالیاتی را افزایش نداده اند، اما باید در نظر داشت که در سال آینده فروش بنگاهها حدود یک ششم امسال خواهد بود و این درآمد‌های مالیاتی را تحت الشعاع قرار خواهد داد. ضمن اینکه دولت دیگر امسال را از دست داده و ما صبح تا شب فریاد می‌زدیم که پایه‌های جدید مالیاتی تصویب کنند تا از اقشار پردرآمد مالیات‌هایی مانند مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات بر ثروت و … دریافت کنید، اما هیچ کس توجه نکرد؛ بنابراین سال آینده هم این عددی که در نظر گرفتند عاید دولت نمی‌شود.»
او افزود: «نکته سوم درآمد‌های حاصل از فروش نفت است. من شنیدم که برای بودجه سال ۹۸ فروش روزانه یک میلیون بشکه با قیمت نفت ۶۰ دلار و ارز ۵۷۰۰ تومان در نظر گرفته شده است. در این موضع ابتدا باید به این نکته اشاره کنم که هنوز مشخص نیست که این نرخ ۵۷۰۰ تومانی برای تثبیت قیمت ارز است یا نرخ دلار در بودجه است. ببنید افزایش نرخ دلار در بودجه به معنی بالا رفتن هزینه‌ها است. ضمن اینکه نرخ تثبیت ارز بسیار مهم است. اگر این نرخ بالا در نظر گرفته شود منجر به افزایش تورم خواهد شد. زیرا این تصمیم منجر به آن خواهد شد که نرخ ارز در بازار آزاد هم افزایش پیدا کند و این فشار تورمی به همراه خواهد داشت. اما در خصوص فروش نفت باید در نظر داشت که ما سال آینده با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهیم شد. زیرا ما طی یک ماه گذشته قیمت نفت از حدود ۷۶ دلا به ۵۵ دلار رسید که این خود به تنهایی تبعاتی برای کشور دارد.»
این استاد دانشگاه تصریح کرد: «کشور‌هایی که مشتری نفت ایران هستند و فعلا از تحریم‌ها معاف شده اند ممکن است این معافیتشان حذف شود و دیگر از ایران نفت خریداری نکنند یا خریدشان را به مقدار زیادی کاهش دهند. ضمن اینکه ما الان با مشکل دیگری مواجه هستیم و این است که ارز ناشی از فروش نفت به سختی وارد کشور می‌شود. زیرا همانطور که می‌دانید این روز‌ها صحبت از آن است که کشور‌های خریدار نفت به جای ارز، کالا به ایران بدهند؛ بنابراین تامین ارز ناشی از فروش نفتمان به راحتی مقدور نخواهد شد و این با توجه به بودجه فعلی قطعا مشکل ساز می‌شود.»
این اقتصاددان ادامه داد: «موضوع چهارم این است که من شنیدم از دو سال پیش دولت شروع به آینده فروشی کرده است. منظور از آینده فروشی، انتشار اوراق بدهی است که این در آینده می‌تواند اقتصاد ایران را نابود کند. حالا انتشار اوراق بدهی یعنی چه؟ یعنی دولت اوراق با یک نرخ سودی منتشر می‌کند. مردم این اوراق را می‌خرند و نگهداری می‌کنند تا سال آینده دولت اصل پول و نرخ سود آن را پرداخت کند. این موجب انباشت بدهی می‌شود و دولت سه سال است که دست به چنین کاری زده. ما یک زمانی با فروش نفت کشور را اداره می‌کردیم و الان دو سه سال است که اوراق منتشر می‌کنیم. این در حالی است که دولت حق ندارد برای هزینه‌های جاری خود اوراق منتشر کند. مثل این است که مثلا فردی پولی برای خرج ماهانه خود قرض کند و در ازای آن یک چک با ده درصد سود به فرد مقابل بدهد و ماه بعد هم نداشته باشد این چک را پاس کند و بگوید دومیلیون دیگر قرض بدهید و من یک چک به اندازه هر دو بدهی می‌دهم. این یعنی انباشت بدهی و آینده فروشی. دولت باید درآمد‌های مالیاتی را افزایش می‌داد نه اینکه اوراق بدهی منتشر کند.»
وی افزود: «نکته بعدی این است که گویا دولت قصد دارد برای پوشش بودجه خود از صندوق توسعه ملی استقراض کند. باید در نظر داشت که هدف تشکیل صندوق توسعه ملی افزایش سرمایه‌گذاری در کشور بود. هدفش پرداخت حقوق و دستمزد یا واردات نبود. حالا متاسفانه شنیده می‌شود که قرار است حدود ۱۳ هزار میلیارد دلار از این صندوق برداشت شود و این اگر واقعیت داشته باشد باید فاتحه صندوق را مثل صندوق ذخیره ارزی خواند. مثل این است که من بروم برای اینکه در آینده بتوانم خرج تحصیل یا خرید خانه فرزندم را بدهم یک حساب باز کنم، اما ماهانه برای خرید گوشت و مرغ و برنج از این حساب برداشت کنم. ما حق نداریم برای هزینه‌های جاری کشور از صندوق توسعه ملی برداشت کنیم و حالا مصوب شده که حدود ۱۳ هزار میلیارد دولت برای واردات کالا‌های اساسی از صندق بردارد.»
شقاقی در پایان گفت: «نکته آخر درباره دلار داخل بودجه هم این است که دلار الان در بازار آزاد حدود ۱۲ هزار تومان است و در بازار نیما حدود ۸۵۰۰ تومان دولت یک راهکاری داشت که اگر اجرایی کند بسیار مفید است. پیشنهاد من این است که اگر دلار را ۴۲۰۰ تومان در بودجه در نظر بگیرند و فاصله آن با بازار آزاد هر عددی است را داخل یک حساب ویژه واریز کند و وارد بودجه جاری نکند و از این درآمد برای حمایت از تولید و پرداخت بدهی و افزایش قدرت خرید مردم استفاده کند. اما الان این نرخ ارز را برای پوشش هزینه‌های جاری در نظر گرفته شده است. یعنی اگر به عنوان مثال نفت را بشکه‌ای ۶۰ دلار فروختیم دلار را به بانک مرکزی بدهیم و مبلغ ۴۲۰۰ تومان را وارد بودجه کنیم وباقی آن هر عددی است را داخل یک حساب ویژه واریز کنیم. نباید همه آن را وارد بودجه کنیم و صرف هزینه‌های جاری کنیم. در مجموع به عقیده من این بودجه‌ای که دولت تدوین کرده نه تنها مفید نیست بلکه به شدت برای کشور خطرناک است و امیدوارم نمایندگان به این مسئله واقف باشند.»
