به نقل ازصدانیوز،بانک مرکزی تغییراتی در سیاست های پولی و مالی خود در دستور کار قرار داده است و با برنامه های پنج گانه از جمله «اجرای عملیات بازار باز»، «اصلاح نظام بانکی»، «نحوه کنترل نقدینگی»، «کنترل نرخ تورم» و «ثبات نرخ ارز» سیاست های ثبات اقتصادی را دنبال می کند. هفتمین نشست دوره ای […]
به نقل ازصدانیوز،بانک مرکزی تغییراتی در سیاست های پولی و مالی خود در دستور کار قرار داده است و با برنامه های پنج گانه از جمله «اجرای عملیات بازار باز»، «اصلاح نظام بانکی»، «نحوه کنترل نقدینگی»، «کنترل نرخ تورم» و «ثبات نرخ ارز» سیاست های ثبات اقتصادی را دنبال می کند.
رییس شورای پول و اعتبار همچنین ایجاد تبادل مستقیم بین واردکنندگان و صادرکنندگان در یک ماه گذشته را موجب افزایش حجم مبادلات در سامانه نیما دانست و بر عدم دخالت بانک مرکزی در تعیین نرخ ارز در سامانه نیما تصریح کرد.
اقتصاددانان حاضر در این نشست نیز با تاکید بر اینکه دشمنان با استفاده از جنگ روانی قصد برهم زدن شرایط اقتصادی کشور را دارند، ضمن قدردانی از اقدامات بانک مرکزی به ویژه در خصوص حفظ تعادل بازار ارز، از تسلط این بانک به بازار ارز به عنوان عامل اصلی ثبات این بازار پس از دو مرحله تشدید تحریم‌های آمریکا یاد کردند.
این اقتصاددانان با اشاره به راه اندازی بازار متشکل ارزی و اقدام به عملیات بازار باز، این دو ابزار را موجب تقویت تسلط بانک مرکزی در حوزه پولی و ارزی دانسته و خواستار دقت در به‌کارگیری این ابزارها شدند. ادغام بانک‌های وابسته به نیروهای مسلح، حذف صفرها از پول ملی، اصلاح نظام بانکی و کیفیت پایه پولی از دیگر مباحث مطرح شده در این جلسه بود.
آغاز فعالیت بازار متشکل ارزی از دو هفته آینده
رییس کل بانک مرکزی در این جلسه در شرایطی از تمهیدات بازارساز برای قرار گرفتن نرخ دلار در قیمت تعادلی خبر داده است که یکی از مهمترین برنامه های این بانک، تشکیل بازار متشکل ارزی است. بر اساس اعلام منابع رسمی کشور، فعالیت بازار متشکل ارزی از دو هفته دیگر آغاز می شود. این بازار قرار است سبب کشف قیمت ارز در تهران شود و با افزایش امنیت معاملات، ساماندهی آنها و انجام معاملات واقعی قیمت ارز را بر اساس عرضه و تقاضای واقعی مشخص کند. این بازار که هفته گذشته هیأت مدیره و مدیرعامل آن انتخاب شدند، تا حدود دو هفته دیگر به مرحله اجرا می‌رسد و اکنون نیز در فاز آزمایشی شروع به کار کرده است.
بازار متشکل ارزی قرار است برای خرید و فروش ارز بین بازیگران اصلی بازار ارز یعنی بانک‌ها و صرافی‌ها ایجاد شود و بر اساس آخرین خبرها درباره این بازار، بانک‌ها و صرافی‌ها مانند شرکت‌های کارگزاری بورس برای خرید و فروش ارز، کد کارگزاری دریافت می‌کنند که این موضوع منوط به تشکیل پرونده و ارائه اطلاعات و مدارک مورد نیازی است که بانک مرکزی به آنها اعلام کرده است.
یکی از مهمترین نقش‌هایی که این بازار قرار است در نظام ارزی کشور ایفا کند، کشف نرخ ارز به صورت عرضه و تقاضاست و بانک مرکزی با تشکیل این بازار به دنبال این است که قیمت ارز را به جای دلالان و بازارهای هرات، سلیمانیه و … عرضه و تقاضای واقعی در بازار تهران مشخص کند. با توجه به سیستمی که برای این بازار طراحی شده، امکان ایجاد اخلال در این بازار و تغییر نرخ‌های ناگهانی به حداقل رسیده و در صورتی که بتواند جای خود را در معاملات کلان ارزی کشور باز کند می‌تواند از نوسانات ناگهانی و غیرمنطقی در بازار ارز جلوگیری کند.
در حال حاضر بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که نرخ فعلی دلار در بازار واقعی نیست و قیمت منطقی فاصله حدود ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ تومانی با قیمت فعلی دارد که انتظار می‌رود در صورت موفقیت اهداف بازار متشکل ارزی، این حباب قیمتی به تدریج از بین برود.
بانک‌ها و صرافی‌های مجاز بانک مرکزی با ارائه اطلاعات و مدارک خود به بانک مرکزی می‌توانند در این بازار عضو شوند و کد کارگزاری دریافت کنند. به این ترتیب این بانک‌ها و صرافی‌ها به بازیگران اصلی بازار ارز تبدیل می‌شوند.
این سیستم به این شکل عمل می‌کند که تمامی بازیگران این بازار باید یک حساب ارزی و یک حساب ریالی به بانک مرکزی معرفی کنند و برای خرید و فروش ارز موجودی حساب‌شان باید به اندازه رقم اعلامی معامله باشد، به این صورت که زمانی که یکی از بازیگران درخواست خرید یا فروش ارز موردنظر خود را اعلام می‌کند، رقم موردنظر به صورت ریالی یا ارزی (بسته به خرید یا فروش) در حساب آن از سوی بانک مرکزی مسدود می‌شود.
از سوی دیگر طرف مقابل معامله نیز به همان میزان و با توجه به نرخ اعلامی، رقم مورد معامله‌اش مسدود خواهد شد و در نهایت این معامله از طریق بازار متشکل ارزی با انتقال مبالغ ارزی و ریالی موردنظر انجام می‌شود.
در ابتدای روز و با باز شدن بازار، نخستین قیمت اعلامی در سیستم به عنوان قیمت پایه بازار در آن روز خواهد بود که کشف قیمت نیز به این شکل انجام می‌شود، البته باید توجه داشت که بازیگران نمی‌توانند تغییرات ناگهانی در این بازار ایجاد کنند؛ مگر با مجوز بانک مرکزی.
لزوم دقت در بکارگیری ابزارهای بانک مرکزی
بر این اساس، نرخ ارز در پایان روز و در زمان بسته شدن بازار با یک نوسان پنج درصدی می‌تواند به عنوان قیمت پایه روز بعد در نظر گرفته شود و از آن پس ممکن است تغییر نرخ در بازار ایجاد شود. به این ترتیب این بازار در تلاش است تا امنیت معاملات ارزی بزرگ را نیز تضمین کند، اما نکته‌ای که باید در نظر داشت این است که توقعات از این بازار باید به اندازه‌ای باشد که تعریف شده است. این بازار برای افزایش امنیت معاملات، ساماندهی به آنها، کشف قیمت ارز در تهران و … ایجاد شده است.
آن‌طور که گفته می‌شود، بخشی از ساختمان شماره یک بانک مرکزی در خیابان فردوسی، محل استقرار و فعالیت بازار متشکل ارزی خواهد بود. این بازار قرار است در ابتدا با دو ارز که به احتمال قوی دلار و یورو خواهد بود کار خود را آغاز کند و در ادامه ارزهای دیگر نیز به آن اضافه خواهند شد. برخی از اعضای تشکیل‌دهنده این بازار معتقدند که در حال حاضر بسیاری از قیمت‌های اعلام شده در بازار آزاد از سوی دلالان واقعی نیست و معاملاتی بر اساس آن انجام نمی‌شود، بلکه صرفاً قیمت اعلام‌شده باعث ایجاد التهاب در بازار می‌شود. با تشکیل این بازار و با توجه به اهمیت نرخ ارز و تاثیرگذاری آن در اقتصاد کشور به نظر می رسد تشکیل این بازار یکی از مهمترین اهداف بانک مرکزی برای افزایش ثبات اقتصاد کشور باشد. کارشناسان راه اندازی بازار متشکل ارزی و اقدام به عملیات بازار باز، را دو ابزار برای تقویت تسلط بانک مرکزی در حوزه پولی و ارزی عنوان می کنند و بر ضرورت دقت در بکارگیری این ابزارها تاکید دارند.
