سناریویی «ترسناک» برای رهبران جهان

به گزارش نبأ خبر، چند روزی است که انتشار اخباری از جاسوس افزار پگاسوس باعث نگرانی رهبران جهان شده است. به ویژه آنکه رسوایی کشورهای عربی نیز در این زمینه قابل توجه است. عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رأی الیوم در مقاله ای نوشت: تصادفی نیست که دولت‌های عربی که در ماه‌های اخیر توافقنامه‌های “صلح ابراهیم” را امضا کرده‌اند، به دلیل جاسوسی بیش از ۵۰ هزار تلفن متعلق به روزنامه‌نگاران و حتی اپوزسیون سیاسی و حتی پادشاهان و سران وزارتخانه‌ها و شخصیت‌های برجسته عرب و بین المللی، درگیر رسوایی “پگاسوس” هستند که در حال حاضر جهان را به لرزه درآورده است و این نشان می دهد که اسرائیل به دوستانش هم رحم نمی کند.

موضوعی که روزنامه گاردین به آن می پردازد و زوایای مختلف این همکاری و بهت‌زدگی مقامات اماراتی و عربستانی را از رویت این بدافزار جاسوسی به خوبی تشریح می‌کند. این گزارش ثابت می کند که روابط و همکاری‌های کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس و رژیم‌صهیونیستی بسیار قبل‌تر از امضای پیمان ابراهیم و اعلام روابط رسمی میان آنها شکل گرفته بود، چنانکه خرید بدافزار پگاسوس توسط این دولت‌ها تنها بخشی از ابعاد همکاری‌های امنیتی آنها را روشن می‌سازد. همچنین اطلاعات فاش شده حاکی از آن است که عربستان سعودی و امارات متحده عربی علیرغم ارتباط نزدیک هر دو کشور با عبدالفتاح السیسی مشتاقانه به فکر نظارت بر مقامات مصری هستند.

اما این پایان ماجرا نیست چرا که بسیاری از رهبران اروپا نیز استفاده از این جاسوس افزار را یک تهدید دانسته اند و آن را محکوم کرده اند. در همین راستا «امانوئل مکرون» در تماس با «نفتالی بنت» خواستار توضیح درباره جاسوس افزار پگاسوس شده است. بر اساس این گزارش، مکرون در این تماس تلفنی ناخشنودی خود را در این خصوص ابراز داشته و از نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی خواسته تا مسأله بدافزار جاسوسی پگاسوس را جدی بگیرد. به گزارش نشنال هرالد پس از این واکنش مکرون، اسرائیل قصد دارد تا کنترل دقیق تر صادرات سلاح های سایبری مانند پگاسوس را بررسی کند.

افشای استفاده از این جاسوس افزار پرسش های زیادی را نه تنها در بین دولتمردان بلکه افکار عمومی نیز ایجا کرده است. پایگاه دِ ورج در گزارشی برخی از این سوالات را مورد بررسی قرار داده است و به آن پاسخ داده است. این پایگاه در تشریح اینکه پگاسوس چیست و ان اس او (NSO)چه نقشی دارد نوشت: پگاسوس جاسوس افزاری است که توسط یک پیمانکار خصوصی برای استفاده توسط سازمان های دولتی ساخته شده است. این برنامه تلفن مورد نظر را آلوده کرده و داده هایی از جمله عکس ها ، پیام ها و ضبط های صوتی / تصویری را پس می فرستد. ویژگی مهمی که پگاسوس را از دیگر همتایان خود متمایز می‌کند این است که برای نفوذ به درون تلفن همراه شخص هدف، نیازی به کلیک یا همان تایید گزینه ازسوی مخاطب وجود ندارد و بدافزار ازطریق خلأهای امنیتی نرم‌افزارهای تلفن همراه به درون آن راه پیدا می‌کند بنابر برخی آمارها حداقل نام ۱۸۰خبرنگار و ۸۵ فعال حقوق بشری در میان لیست گروه‌های هدف قرار داشته است. پس از آنها مدیران و روسای شرکت‌های بزرگ تجاری، صنعتی و حتی رسانه‌ها و خبرگزاری‌های معتبر جهانی از دیگر گروه‌های عمده‌ای بوده‌اند که درمعرض تهاجم قرار داشته‌اند. درکنار اینها، سیاستمداران و مقامات دولتی و حتی خانواده‌های آنها از مهم‌ترین گروه‌هایی محسوب می‌شوند که در لیست سیاه هکرها جای گرفته‌اند. براساس بررسی‌ها نام ۶۰۰سیاستمدار و مقام دولتی در لیست اعلام‌شده وجود دارد که حداقل نام ۱۴تن از رهبران سیاسی جهان هم در بین آنها دیده می‌شود. روسای‌جمهور آفریقای جنوبی و عراق، عمران‌خان نخست‌وزیر پاکستان، نخست‌وزیران مصر، مراکش و سعد حریری نخست‌وزیر سابق لبنان، رئیس‌جمهور مکزیک، پادشاه مراکش چالرز میشل رئیس شورای اروپا و در صدر همه اینها امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه؛ همگی در زمره سیاستمداران برجسته‌ای هستند که تلفن همراه‌شان درمعرض تهاجم این بدافزار قرار داشته است.

ان اس او می گوید این لیست هیچ ارتباطی با تجارتش ندارد و ادعا می کند این فهرست از یک پایگاه داده ساده از شماره های تلفن همراه است که یکی از ویژگی های شبکه تلفن همراه جهانی است. بیانیه سخنگوی سازمان عفو بین الملل، که توسط روزنامه نگار امنیت سایبری، کیم زتر، در توییتر ارسال شده است، می گوید که این لیست شماره هایی را نشان می دهد که مورد توجه مشتریان مختلف ان اس او بوده اند. واشنگتن پست می گوید این لیست مربوط به سال ۲۰۱۶ است.

چه کسی فعالان حقوق بشر و روزنامه نگاران را مورد هدف قرار می دهد؟ در حال حاضر مشخص نیست اما احتمالاً فقط مربوط به یک آژانس دولتی یا کشور نیست. واشنگتن پست به لیستی از ۱۰ کشور اشاره می کند که به نظر می رسد بسیاری از شماره تلفن های موجود در این لیست از آنهاست و می گوید گزارش شده که این کشورها در گذشته با ان اس او کار کرده اند. اما این واقعیت که بسیاری از حقایق اساسی در مورد این لیست همچنان مورد مناقشه است، به معنای واقعی اطلاعات کافی و محکم برای نتیجه گیری نمی تواند باشد.

در سال ۲۰۱۶ نیویورک تایمز گزارش داد که گروه ان اس او متهم شده است که برای استفاده یک مشتری از پگاسوس ۵۰۰هزار دلار هزینه کرده است و سپس مبلغ دیگر را برای نفوذ به تلفن های همراه مردم اختصاص داده است. همزمان گزارش شده که ۶۵۰هزار دلار برای هک ۱۰ گوشی آیفون و اندروید هزینه شده است و مبلغی حدود ۵۰۰هزار دلار برای نفوذ به گوشی ۵ کاربر بلک بری هزینه شده است. پس از آن ، مشتری ها می توانند هزینه بیشتری را برای هدف قرار دادن کاربران اضافی ، پس انداز کنند زیرا با تخفیف عمده جاسوسی می کنند: ۸۰۰۰۰۰ دلار برای ۱۰۰ تلفن اضافی ، ۵۰۰،۰۰۰ دلار برای ۵۰ تلفن اضافی و غیره. گزارش شده است که ان اس او همچنین ۱۷ درصد از آنچه مشتریان در طول یک سال پرداخت کرده اند، به عنوان هزینه نگهداری سالانه دریافت می کند. طبق داستانهای ممنوعه، قرارداد ان اس او فقط با عربستان سعودی تا ۵۵ میلیون دلار ارزش دارد.

در آن سو در حالی که نقش امارات نیز در رسوایی پگاسوس افشا شده، نهاد رسانه‌ای امارات در کمپین جدیدی که نزدیکان ولیعهد ابوظبی آن را رهبری می‌کنند حمله‌ای را علیه قطر آغاز کرده است. حمله اخیر امارات علیه قطر را حمد المزروعی، کاربر توییتر که یکی از افراد نزدیک به محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی است، رهبری می‌کند. کاربران توییتر حمله امارات به قطر را به آمادگی شبکه الجزیره برای انتشار بخش جدیدی از برنامه “ماخفی اعظم” می‌دانند. کاربران توییتر معتقدند توییت‌های فعالان حامی رهبری امارات و تلاش‌های ابوظبی برای دور کردن نگاه‌ها از رسوایی‌های اخیر درباره جاسوسی به هم ربط دارند.

ماجرا از آنجایی جالب می شود که اکثریت دولت های خریدار، همان نظام‌های اقتدارگرایی هستند که از این ابزار در جهت کنترل و سرکوب مخالفان سیاسی و به‌خصوص فعالان مدنی و روزنامه‌نگاران استفاده می‌کنند. امارات متحده عربی و عربستان سعودی دو نمونه برجسته این خریداران هستند که دستاوردهای آنها از خرید چنین بدافزاری، در قالب دستگیری و قتل افرادی چون احمد منصور و جمال خاشقچی نمود یافته است.

شاید یکی از سوالات مهم این باشد: آیا شرکتهای دیگری مانند پگاسوس چنین جاسوس افزارهایی دارند؟ پاسخ مثبت است. نشریه اکونومیک تایمز در مورد برخی از شرکتهای سطح بالا که در این فضا کار می کنند، گزارش خوبی دارد، همراه با توضیحی در مورد اینکه چگونه الگوی عوامل جاسوسی سایبری اسرائیلی پس از ترک خدمت دست به تاسیس چنین استارت آپ هایی می زنند که اسرائیل را محل زندگی بسیاری از این شرکت ها می کند. جالب آنکه پیام رسان واتس‌اپ معتقد است ان‌اس‌او از طریق مهندسی معکوس، دسترسی غیرقانونی به سرورهای این پیام‌رسان پیدا کرده است. طبق گزارش یکی از مهندسان واتس‌اپ به دادگاه، نفوذ این شرکت به سرورهای واتس‌اپ از مرکزی در لس آنجلس صورت گرفته است.

پایگاه تایمز آو ایندیا به نقل از یکی از مقامات هندی می نویسد که جاسوس افزار پگاسوس همانند حمله اتمی به هیروشیما است، با این تفاوت که در این حمله جان افراد گرفته شد و در حال حاضر آزادی افراد. این پایگاه در ادامه به نقل از این مقام نوشت که تکنولوژی در حال بردن انسان ها به دوره برده داری است. چرا که با مرگ آزادی سیاستمداران، فعالان و روزنامه نگاران برای استفاده از تلفن های همراه خود احساس ترس و وحشت دارند. این اظهارات در حالی مطرح می شود که کشور هند یکی از متهمان استفاده از این جاسوس افزار به ویژه علیه پاکستان و شخص عمران خان بوده است.

ظهور جنگ های سایبری؛ حقایق از چه چیزهایی پرده بر می دارد؟

به نظر می رسد استفاده از جاسوس افزارها و حملات سایبری در جامعه بین المللی رو به رشد است. علی رغم متحمل شدن هزینه های زیاد اقتصادی، قدرت های بزرگ جهانی برای مقاصد خاص خود در حال کار بر روی کاهش میزان آسیب پذیری و افزایش توان سایبری برای عرض اندام هستند. فضای سایبری، تکنیک ها و فناوری های مرتبط با آن که باید منحصراً برای اهداف صلح آمیز مورد استفاده قرار گیرد و برای این منظور کشورها باید با همکاری، مسئولیت پذیری و مطابقت کامل با قوانین بین المللی قابل اجرا اقدام کنند حالا به ابزاری برای سیاسی کاری و اتهام زنی تبدیل شده است. از ویروس مخرب رایانه ای استاکس نت گرفته که توسط آمریکا و اسرائیل به طور مشترک برای آسیب زدن به تاسیسات هسته ای صلح آمیز ایران ساخته شده بود تا جاسوس افزار پگاسوس که اطلاعات سیاستمداران، روزنامه نگاران و غیره را هدف گرفته است. ایالات متحده در حالی چین، روسیه و ایران را به سازماندهی «عملیات هکری» علیه خود متهم می کند، که سالهاست مشغول بزرگترین حملات سایبری است و بزرگترین سارق اطلاعات محرمانه جهان به شمار می آید. همین چندی پیش بود که اداره امنیت ملی ایالات متحده و آژانس اطلاعاتی دانمارک برای استراق سمع مقامات ارشد کشورهای همسایه دانمارک از جمله آنگلا مرکل صدراعظم آلمان همکاری کردند. متعاقب آن آمریکا در یکم تیرماه ۳۳ پایگاه اینترنتی زیر مجموعه صدا و سیما و نیروی قدس سپاه ایران و ۳ پایگاه اینترنتی مرتبط حزب الله عراق را از دسترس خارج کرد. همچنین یکی از مدیران مایکروسافت نیز اخیرا فاش کرد که ایالات متحده در پنج سال گذشته سالانه ۲۴۰۰ تا ۳۵۰۰ حکم افشای اسرار را برای مایکروسافت صادر کرده است.

بی تفاوت بودن آمریکا نسبت به رسوایی پگاسوس این سوال ها و اما و اگرهای زیادی را در افکار عمومی ایجاد می کند و محتمل ترین سناریوی پیش رو و قدیمی را یعنی جاسوسی آمریکا از متحدانش در اذهان تداعی می کند که به نظر می رسد این بار وظیفه اصلی بر دوش رژیم صهیونیستی است.