نقد و بررسی بودجه ۹۸ در شرایط تحریمی

رویکرد دوم که مربوط به نماینده مدعو از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور بود اما نظرات دیگری داشت و راه برون رفت از مشکلات اقتصادی را حذف نهادهای انقلابی در سیاست داخلی و از سرگرفتن مذاکره با دشمنان  در سیاست خارجی و پذیرش لوایح استعماری FATF دانست.

راغفر: تخصیص ارز برای واردات کالاهای اساسی خیانت است

حسین راغفر؛ استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا (س) با انتقاد شدید از سیاست گذاری ها و عملکرد دولت در مسائل اقتصادی بویژه واردات بی رویه و ازبین رفتن منابع ارزی در شرایط جنگ اقتصادی ادامه این روند کنونی اقتصاد ایران را خطرناک دانست و به لزوم تغییر رویه و حمایت از تولید کنندگان برای تامین کالاهای اساسی بجای واردات تاکید کرد و اظهار داشت: همه کالاهایی که در گزارش مرکز پژوهش ها از بودجه ذکر شده قابل تولید در ایران است بنابراین می توانیم بجای واردات، منابع ارزی را در اختیار تولید کنندگان قرار دهیم و نیازهای اساسی شور را تولید کنیم.

این اقتصاددان ادامه داد: در شرایطی تحریم برای اینکه کشور را از فشار مصون کنیم باید به به تولید داخلی بپردازیم نه واردات! بنابراین تخصیص ۱۴ میلیارد دلار ارز برای واردات در شرایط کنونی به نظر بنده یک عبارت صریح دارد و آن خیانت است.

وی با بیان اینکه نظام تصمیم گیری و تخصیص منابعی کشور ناتوان از تصمیم گیری است  تصریح کرد: همین فضاحت خودروهای قاچاق ( که ۶۵۰۰ خودرو نبود بلکه ۱۰۰ هزار خودرو بود. ) و تعیین نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی در فروردین ماه تا تیر ماه که ۲۰ میلیارد دلار پول را همین طور از کشور خارج شد و مقصر آن بانک مرکزی وزارت صنعت و معدن و سازمان برنامه است را ببینید!

هنوز هم کسی پاسخگو نیست! طبق دستور رئیس جمهور قرار بود وزیر صنعت و معدن وقت گزارش بدهد اما هیچ وقت این گزارش داده نشد و معلوم نشد چه کسانی پول را گرفتند و چه طور از مملکت خارج کردند. خب این نظام تصمیم گیری حالا قرار است بنشیند برای ارزهای بعدی مملکت تصمیم بگیرد.

اصلا این کاملا مشخص بود که ما به زودی قرار است تحریم شویم. به نظرم اصلا این اتفاقی نیست که این دلارها از سیستم پولی کشور به این شکل خارج شود!

راغفر تنها راه کنترل بازار کالا با توجه به وضعیت نابسامان کنونی را سهمیه بندی دانست و ادامه داد: یادمان نرود همین برنامه نفت در برابر غذا باعث شد که طبق آمارهای یونیسف سالی ۵۰۰ هزار کودک در عراق جان خودشان را از دست بدهند و بعد هم بازیگری هایی که غربی ها برای فروش حتی دارو به این ها می کردند.

عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا (س) با انتقاد از انفعال دولت در ساخت مسکن و ایجاد رکود سالیان اخیر در اقتصاد گفت: لایحه بودجه ۹۸ به هیچ عنوان با تحریم هم خوانی ندارد، ما نیازمند یک بازنگری جدی در این شیوه بودجه ریزی در کشور هستیم که به شرایط حاد کنونی و انچه در پیش روی ماست پاسخ شایسته دهد.

پازوکی: کشور باید یک ارتش داشته باشد/ بدون مذاکره درآمدهای نفتی محقق نمی‌شود

مهدی پازوکی؛ مشاور ارشد برنامه ریزی سازمان برنامه و بودجه کشور تحقق درآمدهای نفتی را منوط به مذاکره دانست و هزینه های اضافی کشور را به نهادهای انقلابی و نظامی نسبت داد و اظهار کرد: باید باب مذاکره گشوده شود. امکان ندارد اگر شما مذاکره با غرب را در دستور کار قرار ندهید درآمدها تحقق پیدا کند.

تجربه نشان داده هر جایی که مذاکره کردیم به بخشی از منافعمان رسیدیم، از سفارت امریکا بگیرید تا قطع نامه ۵۹۸ و برجام و..

پازوکی با حمله به فعالیت های اقتصادی نهادهایی همچون ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، بنیاد مستعضفان، بنیاد شهید و شستا این نهادها را غیر بازده و انحصارگر خواند و تلویحا این نهادها را به فرار مالیاتی متهم کرد و گفت: درآمد مالیاتی که در لایحه بودجه است را اگر تقسیم بر تولید ناخالص ملی کنید زیر ۶ درصد است و به نظرم ایران بهشت دلالان واسطه گران و کلاهبرداران است.

وی مشکل دیگر بودجه کشور را ردیف در اختیار روسای سازمان ها و قوا از جمله شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی دانست و گفت:  ، شیخ احمد جنتی ۳ میلیارد از بودجه ۱۲۶ میلیارد تومانی شورای نگهبان به عنوان ردیف اختیار دارد یعنی آن پول را به من پازوکی و یا هر که خواست می تواند بدهد، مگر  شورای نگهبان کمیته امداد است؟!

الان وزارت کشور و رئیس مجلس این ردیف را دارد با مبلغ ۴۰ میلیارد! خب این طوری که کشور را نمی شود اداره کرد برجمان خیلی بیشتر از خرجمان است.

یکی از ایرادها به سیستم شاه ریخت و پاش زیادش بود با مجلس و صندلی آن چنانی، ساختمان های آن چنانی، خب ببینید همین الان بودجه عمرانی مجلس چقدر است، ساخت و سازهای مجلس کی تمام می شود؟!

پازوکی با بیان اینکه هزینه های نظامی کشور زیاد است گفت: کشور باید یک ارتش داشته باشد، چرا که موازی کاری صورت می گیرد و هزینه زیادی را به ما تحمیل می کند.

وی با بیان اینکه بعضی دم از مبارزه با فساد می زنند ولی با fatf مخالفند افزود: کسانی که مثلا مخالف fatf هستند می گویند برجام را پذیرفتیم، نتیجه آن چه شد؟! خب امریکا در جهت خواسته های شما حرکت کرد پس باید وضع خوب شده باشد!

برای اینکه با جهان کار کنیم نیاز به تعامل داریم و باید مقررات بین المللی را بپذیریم.

از ماهواره می دیدم یکی از تجار افغانی راجع به تجارت با ایران می گفت ” نمی توانیم با ایران کار کنیم اگر fatf را نپذیرد چرا که در دنیای امروز نمی شود ۲۰ میلیارد دلار در جیب بگذارید و جابجا کنید.

مشاور نوبخت در سازمان برنامه تصریح کرد: تندروهای ایرانی می گویند مشکل درایت و مدیریت کشور است و به fatf و برجام ربطی ندارد، اما بنده عرض می کنم اگر مقررات بین المللی را پاس نداریم با ما کار نمی کنند FATF یک هم چنین داستانی است.

پازوکی زمانی که با اعتراض مهمانان حاضر در جلسه در خصوص گره زدن مشکلات کشور به تحریم و آمریکا مواجه شد در اظهار نظری عجیب دیگری گفت: من هم قبول دارم که ۸۰ درصد مشکلات به سوء مدیریت داخلی مربوط است اما آن ۲۰ درصد ( تحریم آمریکا) بر این ۸۰ درصد مسائل داخلی غلبه می کند!

وی همچنین با مبرا کردن کامل مسئولیت دولت در قبال وضعیت کنونی اقتصاد مدعی شد که تنها ۳۵ درصد از اقتصاد کشور در دست دولت است و البته از آن هم استفاده نمی کند!

مومنی: برخی رفتارهای اقتصادی دولت مشکوک است/ دولت به اصطلاح تدبیر در ولنگاری وارداتی رکورد زد

فرشاد مومنی؛ عضو هیئت علمی علامه طباطبایی نیز در این نشست صحبت های پازوکی را آدرس غلط دادن و نوعی خودزنی دانست و با تائید نظرات راغفر بودجه ریزی و سیاست های اقتصادی دولت را همراهی دشمن در تحریم ها خواند و بیان کرد: تا زمانی که تکلیف بنیان اندیشه ما روشن نشود گرفتاری ها باقی می ماند یعنی همه مشکلات معلول یک مبانی و یک نظام قاعده گذاری و یک نظام توزیع منافع است که  اشکالات اساسی پیدا کرده است و ما باید برای آن راه حل پیدا کنیم.

عدد و رقم هایی که پازوکی خواند من می توانم ده ها توضیح بدهم که تصور شما را از آن چیزهایی که شنیدید به کلی زیر و رو کند.

مومنی تصریح کرد: تمام این حرف ها راجع به چیزی حدود ۲۵ درصد بودجه کل کشور است یعنی حتی در مجلس هم تمام این وقت و انرژی که گذاشته می شود ۷۵ درصد بودجه کل در نظر گرفته نمی شود.

رئیس موسسه دین و اقتصاد با بیان اینکه مسائل حیاتی و حاشیه ای عوض شده است ادامه داد: اگر بودجه شرکت های دولتی که طی سه دهه گذشته به طرز فاجعه آمیزی حیات خلوت خیلی کارها بوده، اصلاح شود چیزی حدود ۶۰ درصد تولید ناخالص داخلی کشور را تحت تاثیر قرار می دهد و متاسفانه در این نظام قاعده گذاری دولتی مطلقا مسکوت است.

وی اضافه کرد: بنیه اندیشه ای دولت که تبدیل می شود به لایحه بودجه به طرز فاجعه آمیزی ضعیف است و وقتی که به مجلس میرسد در بسیاری از زمینه ها از این هم بدتر می شود بنابراین ماجرای جابه جا کردن این مقدار با ان مقدار نیست مسائل بنیادی را ما باید مورد توجه قرار بدهیم .

مومنی افزود: مجلس هر چیزی را تصویب کند دولت اجازه دارد تا ۳۰ درصد کل اعتبارات جابه جایی انجام بدهد یعنی همان چیزی که در داخل خود مجلس تصویب شده به دولت اجازه می دهد یک سوم برنامه ریزی ها را به کلی زیر پا بگذارد و بودجه ابزار اعمال سلیقه ی اشخاص می شود!

در واقع ۸۶ و نیم درصد بودجه می تواند در عمل غیر از آنی که تصویب می شود تخصیص پیدا کند نباید آن چیزهایی که به مسائل بنیادی نحوه اداره کشور برمی گردد را زیر چتر تحریم پنهان کنیم
اگر یک چنین کاری بکنیم در واقع خودزنی کردیم. این آن چیزی است که برای کشور بحران ایجاد می کند.

این اقتصاد دان ادامه داد: چرا تحت عنوان مبارزه با عوارض تحریم تولید ملی را منکوب کرده و فشارهای سهمگین تر را خودمان به کشور تحمیل می کنیم که بستر مساعد شود برای واردات در زمینه هایی که ما چند صد سال در آن حیطه ها تولید کننده هستیم؟

وقتی دولتی اسم خودش را تدبیر و امید می گذارد و مجلسی که مقام ناظر بر دولت است نباید اجازه دهند  ولنگاری های وارداتی ما به حدی برسد که ما رکورد احمدی نژاد را در دوره روحانی بزنیم!

از ۷۹ میلیارد دلار واردات متوسط سالانه دولت روحانی آن را به ۸۲ و نیم میلیارد دلار رسانده است.

مومنی با انتقاد از بی توجهی دولت به مبانی اولیه قرارداد برجام گفت: زمانی که رئیس جمهور وقت امریکا توافق برجام را اعلام کرد به صراحت گفت این توافق یک توافق مبتنی بر حسن اعتماد متقابل نیست مبتنی بر راستی آزمایی است و هر لحظه می شود زیر آن زد!

وی با مشکوک دانستن رفتار اقتصادی دولت گفت: در همین ۵ ساله گذشته سال هایی را شاهد بودیم که قیمت نفت در هر بشکه تا ۶۰ دلار کاهش پیدا کرد ولی رفتارهای وارداتی ما هیچ تفاوتی نکرد.

در شرایط سخت معیشتی دولتمردان نسبت به ۱۸ ماه حقوق کارگر با شرافت کاری نمی کنند اما به اسم ساماندهی موسسات غیر مجاز! از جیب مردم پول سپرده گذاران طمع کار را پرداخت می کنند.

مومنی با بیان اینکه در سند لایحه بودجه هیچ چاره ای برای هیچ کدام از این مسائل اندیشیده نشده است، اضافه کرد: باید بپرسیم با پول هایی که همه اش تحقق پیدا کرده چه کردیم؟ و اگر آنها را زیر ذره بین قرار ندهیم در واقع خودمان به خودمان آدرس غلط می دهیم.
مباحث کارشناسی به کلی در حاشیه است و دولت تحت نفوذ و تسخیر شدگی گروه هایی است که منافعشان هیچ نسبتی با منافع توسعه ملی ندارند!

تقریبا همه این حرف ها را در ماه مبارک در جلسه با مقامات اقتصادی کشور که رئیس جمهور هم حضور داشت گفتم ولیکن نه رد می کنند که بگویند این حرف ها نامربوط است نه به آن عمل می کنند!

این اقتصاددان با بیان اینکه از دست دادن زمان اصلاح رویه های غلط همکاری با تحریم کنندگان است گفت: جهت گیری تحریم ها و همراهی عناصر داخلی به دنبال شکستن  کمر تولید صنعتی مدرن در ایران، ناراضی تراشی و مایوس کردن مردم و افزایش نابرابری های ناموجه است.

خاندوزی: کیفیت حکمرانی مهمترین شاخص اثرگذاری بر شکنندگی اقتصاد/ بودجه یکی از مظاهر کیفیت حکمرانی درهر اقتصاد

احسان خاندوزی؛ رئیس سابق دفتر اقتصادی مرکز پژوهش های مجلس نیز در این نشست با بیان نتایج یک تحقیق دانشگاهی مبنی بر شاخص های اثر گذاری بر شکنندگی اقتصاد کشورها گفت: شاخص کیفیت حکمرانی بیش از سایر متغیرهای اقتصادی بر شکنندگی یک اقتصاد اثرگذاری دارد و بودجه یکی از مظاهر کیفیت حکمرانی درهر اقتصاد است.

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: تعجب برانگیز است که چرا در شرایطی که سخت ترین فشارهای اقتصادی در کشور به مردم و فعالان اقتصادی تحمیل می شود حکمرانی بودجه ریزی ما واکنش مناسبی نسبت به این دشواری شرایط ندارد و نمی توان در بودجه سال ۹۸ نقطه تمایزی با بودجه های سال‌های قبل پیدا کرد!

در مجموع به نظر می رسد بخش عمده ای از وضعیت نابسامان امروز اقتصاد ایران، نتیجه سیاست گذاری و برنامه ریزی افرادی در سازمان برنامه و بودجه کشور است که به عنوان تصمیم گیران اصلی چگونگی تخصیص منابع درآمدی ایران در خوشبینانه ترین حالت ( جهالت نه خیانت) بجای پاسخگویی و پذیرش اشتباهات خود به فرافکنی و سواستفاده از عدم آگاهی عموم جامعه از عدد و ارقام بودجه ( مثلا سهم بودجه نیروهای مسلح از کل بودجه کشور کمتر از ۷ درصد است! )  روی آورده و در جهت اهداف دشمنان به دنبال انحراف افکار عمومی از مشکلات واقعی و استمرار تصمیم گیری های غلط اقتصادی و زمینه سازی برای تضعیف پایه‌های اقتصادی و ارکان قدرت در کشور است.

سازمان برنامه و بودجه کشور باید نسبت به این مواضع و وجود چنین افرادی در کسوت مشاور اقتصادی این سازمان به ملت ایران پاسخگو باشد.